Kinh tế Trung Quốc đón thêm tin xấu
Trong tháng 5/2025, Trung Quốc chứng kiến hoạt động sản xuất co hẹp với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 9/2022. Điều đáng lo ngại hơn là xu hướng sụt giảm các đơn hàng xuất khẩu mới đang tăng tốc, khiến các chuyên gia liên tục kêu gọi Chính phủ Bắc Kinh đưa ra gói kích thích mạnh hơn để cứu vãn tăng trưởng trong bối cảnh nền kinh tế đang gồng mình trước cuộc chiến thuế quan.
Chỉ số PMI sản xuất Caixin/S&P Global công bố ngày 03/06 cho thấy con số đáng thất vọng 48.3 điểm, thấp hơn nhiều so với dự báo trung bình 50.6 điểm của Reuters. Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 9 năm ngoái, chỉ số này rơi xuống dưới ngưỡng 50 điểm - ranh giới phân chia giữa tăng trưởng và co hẹp.
Kết quả này càng trở nên đáng quan ngại khi đặt cạnh báo cáo PMI chính thức được công bố vào ngày 31/05. Mặc dù PMI chính thức cho thấy hoạt động sản xuất co hẹp tháng thứ hai liên tiếp nhưng vẫn cải thiện nhẹ từ 49 điểm lên 49.5 điểm, phù hợp với kỳ vọng của thị trường.
Cần lưu ý rằng cuộc khảo sát Caixin được thực hiện giữa tháng với hơn 500 doanh nghiệp chủ yếu hoạt động xuất khẩu, trong khi PMI chính thức được thực hiện vào cuối tháng với quy mô lớn hơn gồm 3,000 công ty và phản ánh sát hơn với sản lượng công nghiệp tổng thể, theo phân tích của Goldman Sachs.
Trong khi đó, PMI phi sản xuất chính thức bao gồm dịch vụ và xây dựng cũng có dấu hiệu suy yếu khi giảm từ 50.4 điểm xuống 50.3 điểm trong tháng 5, mặc dù vẫn duy trì trên ngưỡng 50 kể từ tháng 1/2023. Thị trường đang chờ đợi số liệu PMI dịch vụ Caixin sẽ được công bố vào ngày 05/06 để có cái nhìn toàn diện hơn.
Bối cảnh của những con số ảm đạm này không thể tách rời khỏi cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang diễn ra. Tổng thống Trump đã giảm mạnh thuế quan 115% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trong 90 ngày sau cuộc gặp giữa các đại diện thương mại cấp cao của hai nước tại Thụy Sĩ tháng trước. Tuy nhiên, gánh nặng thuế quan vẫn còn rất lớn với mức thuế của Mỹ đối với hàng Trung Quốc hiện ở 51.1%, trong khi Trung Quốc áp 32,6% thuế lên hàng Mỹ, theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson.
Sản lượng công nghiệp tăng trưởng chậm lại đáng kể, chỉ đạt 6.1% trong tháng 4 so với mức tăng 7.7% tháng trước. Tuy nhiên, một điểm sáng hiếm hoi là xuất khẩu vượt kỳ vọng với mức tăng 8.1% nhờ các doanh nghiệp Trung Quốc chuyển hướng sang thị trường Đông Nam Á để bù đắp cho sự sụt giảm mạnh của thị trường Mỹ.
Đáng chú ý, lợi nhuận công nghiệp vẫn tăng tháng thứ hai liên tiếp trong tháng 4, bất chấp áp lực từ thuế quan cao và tình trạng giảm phát kéo dài. Điều này cho thấy các biện pháp hỗ trợ hiện tại của Bắc Kinh đang phát huy hiệu quả trong việc giảm căng thẳng thanh khoản và cải thiện dòng tiền cho các doanh nghiệp công nghiệp.
Trong bối cảnh khó khăn hiện tại, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đưa ra hàng loạt biện pháp kích thích. Trong tháng 5, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã cắt giảm lãi suất chính sách 10 điểm cơ bản và hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc 50 điểm cơ bản, nhằm giải phóng thanh khoản cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực giảm phát dai dẳng, trong khi thị trường bất động sản tiếp tục đi xuống và nguy cơ mất việc làm khiến người dân thắt chặt hầu túi. Doanh thu bán lẻ chỉ tăng 5.1% trong tháng 4, thấp hơn kỳ vọng. Giá bán buôn ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong 6 tháng, duy trì trong vùng giảm phát hơn hai năm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cũng giảm ba tháng liên tiếp.
Điều đáng lo ngại nhất có lẽ là sự suy giảm sâu hơn trong đầu tư bất động sản, với mức giảm 10.3% so với cùng kỳ năm ngoái trong 4 tháng đầu năm.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
