Quỹ đầu tư 900 tỷ USD của Indonesia tham gia cuộc đàm phán sáp nhập Grab-GoTo
Quỹ đầu tư quốc gia Indonesia đang đàm phán để nhận "cổ phần vàng" trong thương vụ sáp nhập tiềm năng giữa hai gã khổng lồ công nghệ Grab và GoTo - động thái có thể tạo ra đế chế gọi xe và giao hàng Đông Nam Á trị giá 29 tỷ USD.
Công ty hợp nhất sẽ kiểm soát 90% thị trường gọi xe và giao đồ ăn của Indonesia, tạo ra gã khổng lồ công nghệ Đông Nam Á © FT montage/Reuters/Bloomberg
|
Theo hai nguồn tin thân cận từ Financial Times, các cuộc thảo luận đang xoay quanh việc trao cho quỹ đầu tư Danantara một lượng cổ phần thiểu số trong công ty hợp nhất, kèm theo quyền đặc biệt đối với hoạt động tại Indonesia, bao gồm cả quyền quyết định về lương tài xế.
"Doanh nghiệp này đầy rẫy căng thẳng chính trị vì bạn thuê quá nhiều người trong nền kinh tế gig”, một nguồn tin chia sẻ. "Bạn muốn gần gũi với Chính phủ”.
Danantara, quỹ đầu tư quốc gia được Tổng thống Prabowo Subianto thành lập năm 2025, hiện quản lý khoảng 900 tỷ USD tài sản nhà nước. Việc đưa quỹ này vào thương vụ sáp nhập được xem là động thái nhằm bảo vệ quyền lợi của hàng triệu tài xế và người lao động trong lĩnh vực giao thông công nghệ.
Prasetyo Hadi, Thư ký Nhà nước Indonesia, xác nhận tuần trước rằng Chính phủ đang tham gia thảo luận về thương vụ sáp nhập này. "Vì đây là những công ty dịch vụ tạo ra việc làm, số lượng đối tác tài xế rất lớn, và chúng tôi nhận ra rằng họ đang thúc đẩy nền kinh tế”, ông nói.
Nếu thành công, công ty mới sẽ kiểm soát 90% thị phần gọi xe và giao đồ ăn tại Indonesia - nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á. Thương vụ này đặc biệt được chú ý vì ảnh hưởng rộng lớn đến thị trường lao động. Chỉ riêng GoTo đã có 3.1 triệu tài xế ô tô, xe máy và nhân viên giao hàng.
Trong bối cảnh kinh tế suy thoái và thị trường việc làm khó khăn, nhiều người Indonesia đã chọn lái xe cho các nền tảng này để kiếm sống. Sức mạnh của nhóm lao động này đã được thể hiện rõ trong làn sóng biểu tình hồi tháng 8, sau khi Affan Kurniawan - tài xế 21 tuổi làm việc cho cả Grab và Gojek - thiệt mạng dưới bánh xe bọc thép của cảnh sát trong một cuộc biểu tình.
Khả năng thành công vẫn bỏ ngỏ
Các nhà phân tích Citigroup nhận định rằng sự tham gia của quỹ Nhà nước Danantara thể hiện sự ủng hộ từ Chính phủ Indonesia, nhưng "khả năng thất bại hoặc trì hoãn vẫn còn đáng kể", theo nhà phân tích Ferry Wong.
Trong khi đó, các cổ đông của GoTo, bao gồm SoftBank, đang gây áp lực để sa thải CEO Patrick Walujo, viện dẫn sự sụt giảm mạnh giá cổ phiếu. SoftBank, công ty cũng sở hữu cổ phần trong Grab, từ lâu đã thúc đẩy thương vụ sáp nhập này.
GoTo đã ấn định cuộc họp cổ đông vào 17/12, dù khẳng định rằng sự kiện này "không liên quan đến bất kỳ kế hoạch doanh nghiệp nào" và hiện "chưa có quyết định hay thỏa thuận chính thức" về thương vụ với Grab.
Hai công ty từng đạt tổng giá trị thị trường 72 tỷ USD khi IPO vào năm 2021-2022. Tuy nhiên, do cạnh tranh gay gắt, cổ phiếu của cả hai đã sụt giảm nghiêm trọng - Grab mất hơn một nửa giá trị trong khi GoTo sụt tới hơn 80%.
Hiện tại, Grab (giao dịch trên sàn Nasdaq) có vốn hóa khoảng 24 tỷ USD, trong khi GoTo (niêm yết tại Indonesia) chỉ còn 5 tỷ USD. Vấn đề quyền kiểm soát đối với đơn vị hoạt động tại Indonesia vẫn là điểm bất đồng chính trong quá trình thương thảo.
Trong cuộc phỏng vấn với Financial Times hồi tháng 3, CEO GoTo Walujo khẳng định sẵn sàng cho một thương vụ sáp nhập nhưng nhấn mạnh cơ cấu cần được xem xét cẩn thận vì GoTo là công ty biểu tượng của Indonesia.
Vũ Hạo (Theo FT)
