Chuyên gia VPBankS: Ngân hàng Nhà nước chưa cần tăng lãi suất trong năm nay để kiểm soát tỷ giá
Ngày 23/06, tỷ giá trung tâm do NHNN công bố đạt 25,028 VND/USD, tăng gần 3% so với đầu năm. Tỷ giá trung tâm leo thang cũng kéo giá USD niêm yết ở các NHTM tăng lên. Thực tế này gây áp lực không nhỏ đến chính sách tiền tệ trong nước, đặt ra những dấu hỏi về khả năng NHNN tăng lãi suất trong năm nay.
| Tỷ giá trung tâm tăng gần 3% kể từ đầu năm 2025 | ||
Chia sẻ tại chương trình Việt Nam và các chỉ số ngày 23/06, ông Đào Hồng Dương - Giám đốc phân tích ngành và cổ phiếu VPBankS cho rằng tỷ giá là một trong những vấn đề phức tạp và có nhiều nguyên nhân dẫn đến các biến động. So sánh với những đợt căng thẳng tỷ giá của các năm trước chủ yếu do hai yếu tố gồm sức mạnh của đồng USD tăng lên tương đối và tính chu kỳ, thì năm nay có nhiều nguyên nhân hơn.
Quay về thời điểm cuối năm 2024, các chuyên gia đã dự báo rằng năm 2025 có thể sẽ là một năm mà tỷ giá tương đối căng thẳng, với lý do nhu cầu thanh toán nợ có xu hướng tăng. Thực tế cho thấy rằng, trong 5 tháng đầu năm 2025, tổng lượng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chào mua trên dưới 1.6 tỷ USD, tăng khá mạnh so với cùng kỳ năm trước và bình quân 5 năm trước.
Thứ hai, dự kiến lượng thanh toán nợ của Việt Nam trong năm 2025 khoảng 6.5 - 8 tỷ USD, theo một số thông tin gần đây. Rõ ràng mức tăng so với năm 2024 và bình quân 4 năm trước là có, đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân tác động đến tỷ giá.
Thứ ba, tiến độ hạ lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) ngày càng chậm lại. Trong thông báo gần nhất, Fed tiếp tục duy trì mức lãi suất 4.25 - 4.5% và chưa hạ xuống. Điều này cũng tác động tương đối mạnh đến thị trường tiền tệ trong nước.
Cụ thể, chênh lệch lãi suất qua đêm giữa Việt Nam và Mỹ dù đã thu hẹp so với cùng kỳ năm ngoái nhưng vẫn ở mức cao. Hiện tại, lãi suất qua đêm của Việt Nam vào khoảng 1.6 - 1.7%. Đây là một trong những yếu tố khiến các doanh nghiệp có xu hướng hạn chế vay ngoại tệ, bởi nếu tính đầy đủ chi phí vay ngoại tệ (bao gồm cả chi phí phòng ngừa rủi ro, lãi suất...) ở hiện tại là tương đối cao so với vay nội tệ dài hạn.
Thứ tư, nhu cầu đầu cơ và đầu tư cũng là một yếu tố đáng lưu ý. Thời gian gần đây ghi nhận nhiều biến động liên quan đến chính sách thuế quan, dù chưa có thông tin cuối cùng nhưng tâm lý nhà đầu tư vẫn còn quan ngại về việc sẽ có những ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
Cùng với đó là các biến động từ Israel - Iran hay Nga - Ukraine, dòng tiền có xu hướng dịch chuyển vào các kênh trú ẩn như vàng hoặc USD. Do đó, những yếu tố tác động đa chiều như vậy dẫn đến nhu cầu USD có thể tăng cao hơn so với những năm trước và gây áp lực lên tỷ giá hiện tại.
Tuy nhiên, ông Dương cho rằng các nguyên nhân trên chủ yếu là ngắn hạn, mang tính chu kỳ, chứ không mang tính ổn định dài hạn. Chính vì vậy, ông tin rằng việc điều tiết, hạn chế biến động tỷ giá trong ngắn hạn là khả thi, còn về dài hạn thì tỷ giá sẽ ổn định dần.
Ví dụ, nếu nhìn sâu hơn về vấn đề nhu cầu thanh toán nợ, tỷ lệ vay nợ/kim ngạch xuất khẩu thậm chí còn giảm so với cùng kỳ năm 2024 và có xu hướng ổn định dần. Ngoài ra, sức mạnh của USD hiện tại cũng đang suy yếu, với việc chỉ số DXY thấp nhất kể từ tháng 3/2022, dao động quanh 97 - 98.
Với những yếu tố đó, ông Dương không cho rằng NHNN sẽ cần điều chỉnh lãi suất chỉ để kiểm soát tỷ giá. Bởi về bản chất, hiện nay Việt Nam vẫn duy trì mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 8%. Do đó, yếu tố về lãi suất và cung tiền sẽ tiếp tục là công cụ quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Huy Khải
