Nhân lúc đồng USD gặp khó, Trung Quốc đẩy mạnh quốc tế hóa Nhân dân tệ
Trung Quốc đang triển khai chiến dịch toàn diện nhằm đưa đồng nhân dân tệ lên bản đồ tiền tệ thế giới, trong lúc đồng USD – đồng tiền thống trị suốt nhiều thập kỷ – đang đối mặt với những thách thức chưa từng có.
Bắc Kinh đang đẩy nhanh chiến dịch lâu dài nhằm giảm sự phụ thuộc toàn cầu vào đồng USD. Điều khiến đợt thúc đẩy mới nhất trở nên đặc biệt chính là thời điểm: Các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc nhận thấy việc ra quyết định bất thường của Mỹ và căng thẳng địa chính trị tạo ra bối cảnh thuận lợi nhất trong nhiều năm để thúc đẩy đồng Nhân dân tệ.
Khác với các nỗ lực trước đây, các biện pháp mới nhất không chỉ nhằm tạo thuận lợi cho thương mại mà còn mở cửa thị trường tài chính Trung Quốc và đưa đồng Nhân dân tệ thâm nhập sâu hơn vào dòng chảy đầu tư toàn cầu. Những biện pháp này bao gồm nới lỏng kiểm soát vốn, mở rộng hệ thống thanh toán xuyên biên giới và ra mắt các sản phẩm tài chính mới để thu hút nhà đầu tư nước ngoài. Hy vọng của Bắc Kinh là đồng Nhân dân tệ sẽ định hình lại thương mại và tài chính toàn cầu, đồng thời thách thức sự thống trị của đồng USD trong các danh mục tài sản dự trữ.
"Các biện pháp tích hợp sâu hơn đồng Nhân dân tệ vào hệ thống tài chính toàn cầu có vẻ như là những bước đi đúng hướng, vì Trung Quốc muốn đảm bảo rằng đồng Nhân dân tệ có mặt trong cuộc thảo luận về các đồng tiền toàn cầu quan trọng", Lynn Song, Trưởng bộ phận kinh tế khu vực Trung Quốc đại lục tại ING Bank, nhận xét.
Vai trò trong hệ thống tiền tệ
Tầm nhìn táo bạo về tương lai được Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) Pan Gongsheng vạch ra trong bài phát biểu tuần trước. Ông phác thảo một trật tự tiền tệ toàn cầu mới với vai trò giảm thiểu của đồng USD, nơi thị trường tài chính Trung Quốc mở cửa hơn và đồng Nhân dân tệ đóng vai trò trung tâm trong dòng vốn thế giới.
Để hiện thực hóa tầm nhìn này, PBOC có kế hoạch thành lập trung tâm vận hành quốc tế cho đồng Nhân dân tệ số tại Thượng Hải. Họ cũng đang khám phá việc ra mắt hợp đồng tương lai Nhân dân tệ đầu tiên, có thể cạnh tranh trực tiếp với các công cụ phòng ngừa rủi ro tương tự tại các thị trường nước ngoài như Singapore và Chicago.
Tại Hồng Kông, hệ thống thanh toán nhanh vừa được ra mắt cuối tuần qua đã tạo bước đột phá quan trọng. Hệ thống cho phép cư dân chuyển tiền bằng đồng Nhân dân tệ hoặc Đôla Hồng Kông sang đại lục một cách liền mạch, tích hợp sâu hơn hai thị trường. Sàn giao dịch Hồng Kông cũng sẽ cho phép nhà đầu tư đại lục sử dụng Nhân dân tệ để mua bán cổ phiếu Hồng Kông thông qua chương trình liên kết thị trường.
Thậm chí lĩnh vực tiền ảo cũng được đưa vào tầm ngắm. Bộ trưởng Dịch vụ Tài chính và Kho bạc Hồng Kông Christopher Hui gần đây cho biết sẽ không loại trừ khả năng liên kết stablecoin với đồng Nhân dân tệ, mặc dù các yếu tố như rủi ro, tỷ giá hối đoái và chính sách tiền tệ cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Những bình luận này được đưa ra sau khi Thượng viện Mỹ thông qua luật về stablecoin neo với đồng USD và Hồng Kông cũng phê duyệt khung pháp lý stablecoin riêng vào tháng 5.
Trung Quốc cũng đang thực hiện các bước tạo thuận lợi hơn cho dòng vốn bằng cách mở cửa nhiều sản phẩm giao dịch nội địa cho nhà đầu tư nước ngoài vào cuối năm nay. Chính quyền Trung Quốc có kế hoạch tăng hạn mức cho phép người dân trong nước đưa tiền nhân dân tệ ra đầu tư chứng khoán nước ngoài, qua đó thúc đẩy việc sử dụng nhân dân tệ trên thế giới.
"Trung Quốc có thể đang nắm bắt cơ hội để thúc đẩy quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ", Xiaojia Zhi, nhà kinh tế tại Credit Agricole CIB, nhận định.
Hệ thống thanh toán riêng của Trung Quốc, CIPS, cũng đang có được sức hút đáng kể. Gần đây, hệ thống đã mở rộng để bao gồm nhiều ngân hàng nước ngoài lớn như United Overseas Bank, Bangkok Bank và First Abu Dhabi Bank. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên các ngân hàng nước ngoài tham gia CIPS bao gồm cả các trung tâm tài chính nhân dân tệ tại châu Phi, Trung Đông, Trung Á và Singapore. Sự mở rộng này được kỳ vọng sẽ tăng việc sử dụng Nhân dân tệ trong thanh toán thương mại quốc tế của Trung Quốc - lĩnh vực mà đồng tiền này đã vượt mặt đồng USD trong những năm gần đây.
Những con số thống kê cũng phản ánh xu hướng tích cực này. Mặc dù đồng tiền Trung Quốc vẫn chỉ chiếm 2.2% dự trữ toàn cầu, thị phần của nó trong các giao dịch xuyên biên giới của Trung Quốc đã vượt qua đồng USD. Trong thương mại hàng hóa của Trung Quốc, tỷ lệ thanh toán bằng Nhân dân tệ đạt 26% vào tháng 5 và có thể leo lên 40% vào cuối năm, theo dự báo của Zhaopeng Xing, chiến lược gia cấp cao tại Australia & New Zealand Banking Group.
|
Tỷ lệ thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ trong giao dịch xuyên biên giới
 |
Những thách thức phía trước
Tuy nhiên, con đường phía trước không hề bằng phẳng. Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức đáng kể khi nền kinh tế chậm lại, áp lực giảm phát gia tăng và lợi suất trái phiếu giảm sút đang làm phức tạp những nỗ lực thúc đẩy đồng nhân dân tệ.
"Ở cấp độ cơ bản, việc sử dụng rộng rãi hơn đồng nhân dân tệ trên phạm vi quốc tế cần dựa trên một nền kinh tế mạnh mẽ và tiến bộ hơn nữa trong khả năng chuyển đổi tài khoản vốn", các nhà kinh tế Morgan Stanley do Robin Xing dẫn đầu nhận định trong báo cáo tuần trước.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
