Trump dọa áp thuế Nhật và loạt thỏa thuận sẽ lộ diện sau ngày 04/07
EU được cho là đã sẵn sàng chấp nhận một thỏa thuận thương mại với Mỹ, với những ngoại lệ then chốt.
Tổng thống Donald Trump vừa lên tiếng đe dọa áp thuế mới đối với Nhật Bản, trong khi cố vấn kinh tế hàng đầu của ông cho biết Nhà Trắng dự kiến sẽ hoàn tất các thỏa thuận với các đối tác sau kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 04/07.
Động thái cứng rắn mới nhất của ông Trump với Tokyo diễn ra chỉ hơn một tuần trước hạn chót ngày 09/07, thời điểm mức thuế cao hơn sẽ được tái áp dụng với hàng chục đối tác thương mại, bao gồm cả Nhật Bản. Ông Trump viện dẫn lý do Nhật Bản không chịu nhập khẩu gạo Mỹ.
“Họ không chịu nhập gạo của chúng ta, trong khi lại đang thiếu hụt gạo nghiêm trọng”, ông Trump đăng trên mạng xã hội. “Nói cách khác, chúng ta sẽ chỉ gửi cho họ một bức thư, và chúng ta rất vui khi có họ là đối tác thương mại trong nhiều năm qua”.
Trong nhiều tuần qua, ông Trump liên tục gia tăng sức ép với các đối tác đàm phán trước hạn chót, tuyên bố sẽ chấm dứt thương lượng với những nước mà ông cho là khó hợp tác, thay vào đó sẽ gửi thư thông báo mức thuế mới.
Tổng thống đã tạm dừng áp thuế theo từng quốc gia từ tháng 4 để dành thời gian cho các cuộc đàm phán. Kể từ đó, ông và đội ngũ nhiều lần khẳng định rằng một loạt thỏa thuận sẽ được công bố trong vài tuần tới. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 2 thỏa thuận khung được công bố với Trung Quốc và Anh.
Trong khi đó, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Nhà Trắng, ông Kevin Hassett, cho biết vào ngày 30/06 rằng các thỏa thuận với nhiều chính phủ sẽ được công bố sau ngày Quốc khánh Mỹ. Ông nhấn mạnh, ưu tiên của chính quyền hiện nay là thông qua dự luật thuế và chi tiêu quy mô lớn của ông Trump tại Quốc hội trước kỳ nghỉ lễ.
“Có thể mọi người sẽ nghỉ một đến hai tiếng vào ngày 04/07 để xem pháo hoa, rồi sau đó chúng ta sẽ quay lại và bắt đầu công bố các thỏa thuận khung”, ông Hassett phát biểu trên Fox Business ngày 30/06. “Chúng tôi dự kiến sẽ gặp Tổng thống để trình bày các thỏa thuận đã được đàm phán và xem ông ấy có phê duyệt hay không”.
Theo ông Hassett, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nhật Bản dự kiến vẫn sẽ tiếp tục bất chấp lời đe dọa mới nhất của ông Trump.
Những lời đe dọa của ông Trump về việc cắt đứt đàm phán với các quốc gia đôi khi đã khiến các đối tác thương mại phải rút lại các chính sách khiến ông tức giận, dẫn đến việc nối lại các cuộc thương lượng. Ngày 27/06, Tổng thống tuyên bố chấm dứt mọi đàm phán thương mại với Canada để trả đũa thuế dịch vụ kỹ thuật số của nước này. Tuy nhiên, sau khi Ottawa rút lại sắc thuế đó, đến ngày 30/06, ông Hassett cho biết “đã có nhiều tiến triển trong các cuộc thảo luận với Canada”.
Nhật Bản là một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của Mỹ, xếp vào nhóm các nền kinh tế mà chính quyền Trump cho rằng sẽ được ký kết thỏa thuận thay vì bị áp mức thuế mới.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick tuần trước cho biết chính quyền sẽ hoàn tất một loạt thỏa thuận thương mại với khoảng 10 đối tác hàng đầu của Mỹ, trong khi các nước khác sẽ nhận được thư thông báo mức thuế.
Các quan chức Mỹ và Nhật Bản vẫn chưa giải quyết được những vấn đề gai góc liên quan đến mức thuế và rào cản thương mại trong các cuộc đàm phán kéo dài nhiều tháng qua.
Nhật Bản đã kêu gọi được miễn trừ khỏi mức thuế 25% đối với ô tô của ông Trump, cho rằng mức thuế này đang làm tê liệt một ngành công nghiệp trọng yếu. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ đã từ chối đề nghị này, cho rằng Nhật Bản không nhập khẩu số lượng đáng kể xe sản xuất tại Mỹ. Nhật Bản hiện cũng đang phải đối mặt với mức thuế riêng 24% đối với tất cả hàng xuất khẩu sang Mỹ, mức này đã được giảm xuống 10% trong thời gian đàm phán.
Trước đó vào ngày 30/06, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết Mỹ đang tiến gần đến các thỏa thuận với Ấn Độ và các quốc gia khác trước hạn chót tái áp dụng mức thuế cao hơn, vốn đã được tạm hoãn 90 ngày từ tháng 4 để tiến hành đàm phán.
“Ông ấy sẽ thiết lập mức thuế cho nhiều quốc gia nếu họ không chịu ngồi vào bàn đàm phán một cách thiện chí, và ông ấy sẽ họp với đội ngũ thương mại trong tuần này để thực hiện việc đó”, bà Leavitt nói.
Những tuần trước hạn chót đã chứng kiến hàng loạt cuộc họp và điện đàm giữa các chính phủ nước ngoài, doanh nghiệp và chính quyền, khi các quan chức và lãnh đạo doanh nghiệp vận động để được miễn trừ khỏi thuế nhập khẩu của ông Trump.
Khi được hỏi liệu có nên miễn thuế cho các sản phẩm mà Mỹ không thể tự sản xuất, như ca cao và cà phê, Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins trả lời trong một cuộc phỏng vấn rằng “hiện tại mọi khả năng đều đang được xem xét”.
Với “những sản phẩm nhất định mà chúng ta không thể sản xuất ở đây”, bà Rollins nói thêm, “điều quan trọng là phải có sự hiểu biết đầy đủ và một chiến lược mạnh mẽ” nhằm giữ giá thực phẩm ở mức thấp và thúc đẩy nông nghiệp Mỹ.
Quốc An (Theo Bloomberg)
