Việt Nam, Đài Loan, Thái Lan xuất khẩu kỷ lục sang Mỹ trước hạn chót thuế quan của ông Trump
Các doanh nghiệp châu Á vội vã xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ trước hạn chót hoãn thuế thuế quan đối ứng của Tổng thống Donald Trump, qua đó càng khiến thâm hụt thương mại Mỹ-châu Á mở rộng một cách chưa từng có.
Dữ liệu mới nhất từ nhiều nước châu Á cho thấy Việt Nam, Đài Loan và Thái Lan đều xuất khẩu kỷ lục sang Mỹ trong tháng 5. Hàn Quốc cũng đạt gần mức cao nhất từ trước đến nay và tiếp tục duy trì đà tăng trưởng vào đầu tháng 6, theo dữ liệu công bố trong ngày 23/06.
Xuất khẩu từ châu Á sang Mỹ tăng mạnh trước hạn chót thuê quan của ông Trump
Hiện tượng này đã làm thay đổi hoàn toàn tính mùa vụ của hoạt động xuất khẩu. Thông thường, xuất khẩu từ châu Á sang Mỹ mạnh nhất vào cuối năm để phục vụ mùa mua sắm Giáng sinh. Nhưng mối đe dọa thuế quan mới từ đầu tháng 7 đang buộc các công ty phải đẩy nhanh tiến độ vận chuyển hàng hóa đến Mỹ.
Xuất khẩu từ Việt Nam và Thái Lan sang Mỹ đều bùng nổ với mức tăng 35% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm trước. Đài Loan thậm chí còn ấn tượng hơn với mức tăng gần 90%.
Những mức tăng lịch sử này dự kiến sẽ được phản ánh trong dữ liệu thương mại Mỹ tuần này khi số liệu tháng 5 được công bố. Điều này có thể làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán giữa ông Trump và các nền kinh tế khu vực về mức thuế quan cuối cùng mà Washington sẽ áp dụng.
Thâm hụt thương mại Mỹ tăng mạnh trong năm nay khi các doanh nghiệp cố gắng thích ứng với những thay đổi đột ngột trong chính sách thuế quan và thương mại của chính quyền Trump. Mặc dù việc tăng mạnh nhập khẩu dược phẩm từ châu Âu cũng góp phần vào tình trạng thâm hụt, các quốc gia châu Á vẫn là nguyên nhân chính tạo ra khoảng cách thương mại này.
Các chuyên gia dự báo thâm hụt thương mại Mỹ trong tháng 5 sẽ đạt 91 tỷ USD, đẩy tổng thâm hụt tính đến nay trong năm 2025 lên gần 643 tỷ USD - vượt xa kỷ lục của giai đoạn tương ứng được thiết lập trong thời kỳ đại dịch.
Thâm hụt thương mại của Mỹ với các khu vực
Nếu ông Trump tái áp đặt mức thuế cao ngất ngưởng lên các nước châu Á từ đầu tháng 7, làn sóng xuất khẩu đang tăng vọt này có thể nhanh chóng đảo chiều, gây tác động nghiêm trọng đến tăng trưởng kinh tế toàn khu vực.
Tổ chức Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) đã cắt giảm dự báo tăng trưởng GDP năm nay xuống 2.6% cho 21 nền kinh tế thành viên, giảm mạnh so với dự báo 3.3% hồi tháng 3. Lý do chính được đưa ra là căng thẳng thương mại gia tăng.
Trung Quốc - nền kinh tế lớn nhất châu Á - đã bắt đầu cảm nhận tác động khi xuất khẩu sang Mỹ giảm trong tháng 5, bất chấp việc đạt được thỏa thuận đình chiến thuế quan tại Geneva. Tuy nhiên, ngay cả với những khoản giảm thuế đã thỏa thuận, mức thuế nhập khẩu Mỹ vẫn ở mức cao, khiến một số nhà xuất khẩu phải chuyển hướng sản phẩm qua các nước thứ ba trước khi xuất sang Mỹ.
Giá trị xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ chạm mức thấp trong nhiều năm
Các doanh nghiệp Trung Quốc đang nỗ lực chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường khác một cách hợp pháp và tăng cường bán hàng trong nước. Bất kỳ sự sụt giảm xuất khẩu kéo dài nào cũng có thể làm suy yếu tăng trưởng kinh tế Trung Quốc vì họ đang phụ thuộc vào nhu cầu nước ngoài để bù đắp cho tác động tiêu cực từ khủng hoảng bất động sản và tiêu dùng yếu ớt trong nước.
Các quốc gia khác trong khu vực có thể sớm đối mặt với tình cảnh tương tự nếu không thể đạt được thỏa thuận thuế quan với Mỹ.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
