Chủ tịch UBND TPHCM: "Thế hệ trẻ không chỉ tham gia, mà là trung tâm của chuyển đổi số"
Sáng 25/11, Talkshow "Thế hệ thông minh đương thời - Intelligent Generation NOW" đã mở màn Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 với thông điệp mạnh mẽ về vai trò của giới trẻ trong kỷ nguyên số.
Talkshow "Thế hệ thông minh đương thời - Intelligent Generation NOW" sáng ngày 25/11/2025.
|
Trong bối cảnh toàn cầu bước vào kỷ nguyên số, chuyển đổi xanh và Cách mạng Công nghiệp 4.0, tự động hóa, số hóa và AI vừa tạo áp lực thay đổi việc làm, vừa mở ra cơ hội mới trong năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và công nghệ môi trường. Dự báo đến năm 2030, thế giới sẽ thiếu khoảng 85 triệu lao động có kỹ năng cao. Tại Việt Nam và TP.HCM, yêu cầu phát triển nhân lực chất lượng cao càng cấp thiết khi thành phố đặt mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và kinh tế tri thức theo Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết Đại hội XI nhiệm kỳ 2025-2030 của Đảng bộ Thành phố, nhưng khoảng cách kỹ năng và thiếu hụt nhân lực STEM vẫn còn.
Nhận thức tầm quan trọng đó, Ban Tổ chức Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 lựa chọn chủ đề “Thế hệ thông minh đương thời - Intelligent Generation NOW” cho Talkshow mở màn sáng ngày 25/11, nhằm tạo diễn đàn kết nối lãnh đạo Chính phủ, chuyên gia quốc tế và thanh niên, thảo luận về tư duy, kỹ năng và trách nhiệm của thế hệ trẻ trong kỷ nguyên AI và tri thức toàn cầu. Đây không chỉ là hoạt động khởi động Diễn đàn, mà còn là lời mời gọi giới trẻ chung tay kiến tạo tương lai thông minh, xanh và bền vững.
Đưa TPHCM trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực
Ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TPHCM chia sẻ, chúng ta đang sống trong thời kỳ mà công nghệ, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu đang tái định hình mọi mặt của đời sống. Cơ hội chưa bao giờ mở rộng như ngày hôm nay, nhưng đi kèm với đó cũng là những thách thức lớn chưa từng có. Trong bối cảnh đó, TPHCM đang nỗ lực mạnh mẽ để trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ, tài chính và tri thức của cả nước và khu vực. Nghị quyết 98 đã mở ra không gian mới để thành phố thử nghiệm đột phá với những mô hình chưa có trong tiền lệ. Các sáng kiến chiến lược như Trung tâm tài chính quốc tế TPHCM đang được đẩy mạnh nhằm đưa thành phố trở thành điểm hội tụ của công nghệ tài chính và đổi mới sáng tạo.
TPHCM luôn xem giáo dục và đào tạo là nền tảng chiến lược với hệ thống đại học hàng đầu, nhiều chính sách hỗ trợ và các mô hình hợp tác hiệu quả "3 nhà" đồng hành gồm: Nhà nước, Nhà trường và Nhà doanh nghiệp để đưa tri thức đi vào thực tiễn, trở thành động lực cho sự phát triển. Những cơ chế chính sách mới không chỉ thách thức sự chuyển mình của thành phố mà quan trọng hơn đã mở ra nhiều cơ hội cho thế hệ trẻ.
Để trở thành một đô thị đổi mới sáng tạo mang tầm vóc khu vực, TPHCM xác định chiến lược "Hợp tác toàn cầu, hành động địa phương". Từ định hướng đến hành động, TPHCM đang triển khai nhiều chương trình cụ thể như thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý đô thị từ giao thông, y tế cho đến giáo dục, cam kết tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn và các đô thị sáng tạo, đặt con người và đặc biệt là thế hệ trẻ vào trung tâm của mọi chiến lược phát triển.
Theo ông Được, “các bạn trẻ là thế hệ được sinh ra trong kỷ nguyên số, có tư duy mở, có khả năng tiếp cận công nghệ vượt trội và có tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám thất bại để trưởng thành và mạnh mẽ hơn. Các bạn không chỉ là lực lượng lao động của tương lai, mà các bạn chính là động lực của ngày hôm nay. Các bạn không chỉ tham gia một sự chuyển đổi, mà các bạn là trung tâm của sự chuyển đổi đó”.
TPHCM cam kết tạo mọi điều kiện tốt nhất để phát huy tối đa tiềm năng của thế hệ trẻ thông qua ba nhóm định hướng lớn. Thứ nhất là đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng số, bao gồm phát triển 5G, dữ liệu mở và các nền tảng số để phục vụ đổi mới sáng tạo. Thứ hai là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua việc hợp tác với các trường đại học và trung tâm nghiên cứu để đào tạo chuyên gia công nghệ, AI và khoa học dữ liệu. Thứ ba là hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khuyến khích khởi nghiệp đột phá, phát triển không gian sáng tạo và thử nghiệm sandbox cho các mô hình mới. Mục tiêu là đưa TPHCM trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực, nơi mỗi bạn trẻ đều có cơ hội học tập, thử nghiệm và tỏa sáng.
Lộ trình thay đổi tư duy cho thế hệ trẻ
Ông Stephan Mergenthaler - Giám đốc điều hành, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEP) chia sẻ, theo nghiên cứu của WEP, khi khảo sát các công ty hàng đầu thế giới về tác động của công nghệ, 39% các kỹ năng cốt lõi của người lao động sẽ thay đổi. Điều này có nghĩa là công việc trong tương lai của các bạn sẽ đòi hỏi những kỹ năng mà thậm chí hôm nay các bạn còn chưa từng nghe đến.
Công nghệ không thay thế con người, nhưng nó đang tái định nghĩa lại những gì con người có thể làm. Nếu nhìn vào danh sách các kỹ năng hàng đầu mà các doanh nghiệp tìm kiếm trong năm 2025, đó là tư duy phân tích, sự bền bỉ, tính linh hoạt, khả năng lãnh đạo và tư duy sáng tạo. Tuy nhiên, khi nhìn xa hơn đến năm 2030, trọng tâm sẽ chuyển dịch mạnh mẽ sang khả năng cộng tác với AI và dữ liệu lớn, an ninh mạng, và đặc biệt là tư duy học tập suốt đời. Một thực tế đáng lưu ý là khi hỏi các công ty điều gì đang kìm hãm sự chuyển đổi của họ, 63% câu trả lời đều chỉ ra rằng "khoảng cách kỹ năng" chính là rào cản lớn nhất.
Nguyên nhân của sự thay đổi này đến từ sự phát triển theo cấp số nhân của công nghệ. Chúng ta đang chứng kiến sức mạnh tính toán dành cho việc huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tăng trưởng phi mã. Không chỉ AI, chúng ta còn thấy sự đột phá trong tính toán lượng tử, sự sụt giảm chi phí của công nghệ pin năng lượng, những bước tiến trong công nghệ sinh học (như giải mã gen người), và sự mở rộng của nền kinh tế vũ trụ. Tất cả những thay đổi này đang mở ra những tiềm năng hoàn toàn mới.
Khi nhìn vào tương lai của công việc, điều cốt yếu là phải hình dung ra sự cộng tác giữa con người và máy móc. Đã có rất nhiều tranh luận lo ngại rằng AI và tự động hóa sẽ phá hủy việc làm. Theo đánh giá toàn cầu của chúng tôi, mặc dù sẽ có khoảng 92 triệu việc làm bị thay thế, nhưng đồng thời, một số lượng việc làm lớn hơn nhiều sẽ được tạo ra nhờ những cơ hội công nghệ mới này.
Đến năm 2030, bức tranh lao động sẽ rất cân bằng: Một phần công việc được thực hiện bởi máy móc, một phần bởi con người, và phần quan trọng nhất là sự cộng tác giữa cả hai. Các doanh nghiệp hiện nay không chỉ tập trung vào công nghệ; 77% trong số họ đang tập trung vào việc đào tạo lại (upskilling) cho nhân viên hiện có, và 69% đang tìm kiếm những nhân sự mới có kỹ năng không chỉ để thiết kế công cụ AI mà còn để cộng tác hiệu quả với chúng. Chúng ta sẽ sớm thấy sự xuất hiện của lực lượng lao động lai - nơi con người quản lý các đội ngũ tác nhân tự hành.
Ông Stephan Mergenthaler đề xuất một lộ trình thay đổi tư duy gồm 4 điểm chính:
Thứ nhất, chuyển từ tư duy cạnh tranh sang tư duy cộng tác. Đừng coi AI là đối thủ trong một trò chơi có tổng bằng không (zero-sum game). Hãy coi đây là cơ hội để xây dựng các đội ngũ lai, nơi kết hợp những gì tốt nhất của trí tuệ nhân tạo với sự khéo léo và phẩm chất độc đáo của con người.
Thứ hai, chuyển từ việc học tĩnh sang học tập liên tục. Trong quá khứ, giáo dục được coi là việc tiếp thu một bộ kỹ năng cố định để dùng cả đời. Ngày nay, các bạn phải coi việc học là một hành trình không ngừng nghỉ, liên tục tái đào tạo và nâng cấp bản thân.
Thứ ba, chuyển từ tư duy cục bộ sang tư duy hệ thống. Thay vì chỉ tập trung vào các lĩnh vực riêng lẻ (silos), thế giới công việc mới đòi hỏi khả năng kết nối các điểm rời rạc. Câu hỏi không phải là bạn biết gì về một lĩnh vực hẹp, mà là bạn có thể tò mò và tư duy sáng tạo để giải quyết các vấn đề phức tạp hay không.
Cuối cùng, chuyển từ chuyên môn hóa sang sự tích hợp. Hãy trở thành những chiếc cầu nối. Đừng để bản thân bị đóng khung trong một chiếc hộp nghề nghiệp cố định. Khả năng tích hợp kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau sẽ là lợi thế cạnh tranh lớn nhất.
Tóm lại, sự dịch chuyển quan trọng nhất chính là từ việc tập trung vào hiệu suất sang tập trung vào sự sáng tạo. Công nghệ có thể giải quyết bài toán hiệu suất, nhưng sự sáng tạo là lãnh địa của con người.
Cát Lam
