Ai cho tôi chốn... an cư?
Kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản (năm 2008) của Bà Rịa - Vũng Tàu đạt 261 triệu USD - chiếm gần 50% giá trị xuất khẩu toàn tỉnh (trừ dầu khí), giải quyết việc làm bình quân hơn 30.000 lao động/năm. Ấy thế nhưng suốt nhiều năm qua, DN chế biến thuỷ hải sản vẫn không có chốn an cư, là một trong nhiều nguyên nhân đẩy họ vào tình thế sai phạm...
Sống tạm...
Một cán bộ Sở Thuỷ sản cũ (nay là Sở NNPTNT) cho hay, năm 1995, Phân viện Quy hoạch kinh tế của Bộ Thuỷ sản có quy hoạch khu vực xã Hội Bài (huyện Tân Thành) làm làng cá để đưa các DN vào đây. Tuy nhiên, khi đi vào chi tiết thì không khả thi, vì làng cá phải gắn liền với bến bãi tàu thuyền, chi phí quá cao, không ai dám đầu tư.
Sau đó, BRVT có chủ trương muốn đưa tất cả các cơ sở chế biến thuỷ - hải sản gây ô nhiễm (phường 12) ra khỏi TP biển Vũng Tàu để đảm bảo môi trường sạch cho du lịch. Lúc bấy giờ lên gặp Sở Thuỷ sản, DN nghe sẽ quy hoạch khu chế biến tập trung ở xã Tân Hải nên mạnh ai nấy đổ xuống Tân Hải mua đất, xây nhà máy.
Thực tế, khu vực này không hề có quy hoạch chi tiết, đầu tư hạ tầng, hệ thống xử lý thải cho chế biến hải sản, nhưng các sở, ngành và chính quyền địa phương không ai ngăn cản. Hơn thế nữa, ngoài xây dựng không phép không bị ngăn chặn, nhiều DN còn được phép xây dựng, được UBND huyện Tân Thành thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tất cả, tạo nên sự "hiểu ngầm", dẫn tới "hiểu lầm" của DN là khu vực Tân Hải là chốn "an cư", nên tiền tỉ đổ ra xây nhà máy không tiếc.
Tuy nhiên, đến tháng 11.2006, các DN chế biến té ngửa khi Ban quản lý Dự án thuỷ sản BRVT tổ chức hội nghị công bố quy hoạch 300ha vực Gò Găng (TP. Vũng Tàu) làm khu công nghiệp chế biến thuỷ sản tập trung của tỉnh.
Tiếp tục... bất an
Ông Cao Xuân Tiều (Phó GĐ Sở NNPTNT) cho hay, khu vực quy hoạch 300ha chế biến thuỷ hải sản tập trung ở Gò Găng đã thay đổi, nhường chỗ cho sự phát triển các ngành nghề liên quan dầu khí. Tỉnh đang xoay sang khảo sát ở khu mới là phía bắc xã Long Sơn. Tại văn bản 1356 của UBND tỉnh BRVT, ngày 11.3.2008 cũng thể hiện sự thay đổi này, khi "thòng" 1 câu trong chỉ đạo của tỉnh với sở, ngành liên quan " Đối với các cơ sở thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường (ở Tân Hải- PV) được phép hoạt động ở khu vực này, đến khi khu vực chế biến hải sản tập trung tại bắc Long Sơn đi vào hoạt động...!".
Chưa biết đến bao giờ khu vực bắc Long Sơn sẽ hoàn chỉnh, để DN chế biến thuỷ hải sản "an cư", bởi nơi đây vẫn đang hoang hoá, sình lầy.
Thế nên, không phải bỗng nhiên DN gây ô nhiễm môi trường ở Tân Hải lấy cớ vì "sống tạm", nên họ không đầu tư hệ thống xử lý thải. Bởi nhẽ, chi phí đầu tư hệ thống xử lý thải rất tốn kém - chiếm từ 15-20% tổng vốn đầu tư nhà máy của DN (khoảng 20 tỉ đồng), nếu không "an cư" thì chẳng khác gì "ném tiền qua cửa sổ".
Sở TNMT "đánh", Sở NNPTNT "xin" cho DN
Mới đây, Sở TNMT đề nghị với UBND tỉnh tạm đình chỉ sản xuất 19 DN chế biến thuỷ hải sản tại Tân Hải, để buộc họ phải khắc phục ô nhiễm. Trước đề nghị đó, Sở NNPTNT đã có công văn gửi UBND tỉnh, "xin" với nội dung: Chế biến hải sản là ngành kinh tế đem lại nhiều ngoại tệ, giải quyết hơn 30.000 lao động/năm. Vì vậy, sở đề nghị UBND tỉnh xem xét "tạm thời chưa đóng cửa đối với các nhà máy chế biến hải sản đang tiến hành xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải đến ngày 30.6.2009".
Ngô Nguyên
Lao Động
