DN chờ thay đổi từ gói kích cầu tiếp theo
Không thể phủ nhận những lợi ích từ gói kích cầu, hỗ trợ lãi suất 4% của Nhà nước đã giúp nhiều doanh nghiệp vượt qua những khó khăn trong tình hình suy giảm kinh tế vừa qua.
Tuy nhiên, vẫn có những doanh nghiệp không được hưởng lợi từ hỗ trợ này. Nếu Chính phủ tiếp tục đưa ra gói kích cầu thứ hai, theo nhiều doanh nghiệp, “là cần thiết, nhưng đi đôi với gói hỗ trợ cần có thêm những giải pháp để doanh nghiệp tận dụng được sự hỗ trợ này tốt hơn”.
Còn nhiều bất cập...
Nhận được chủ trương hỗ trợ vay vốn kích cầu, ông Nguyễn Ngọc Thành, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Xuân Lộc (quận 12, TPHCM) đã liên hệ với những đồng nghiệp nuôi bò sữa từ Italia, lập kế hoạch đầu tư dự án thức ăn “ủ chua” cho bò sữa.
Với công nghệ này, cỏ dư ra từ mùa mưa sẽ được “ủ chua”, kết hợp với rơm khô, loại thức ăn này sẽ được dự trữ quanh năm. Người chăn nuôi sẽ chủ động được nguồn thức ăn cho đàn bò. Tổng vốn đầu tư máy móc thiết bị cho dự án này khoảng 3 tỉ đồng, nhưng sau gần sáu tháng chạy vạy đăng ký xin vay, vị chủ nhiệm HTX Xuân Lộc chỉ nhận được những lời từ chối từ phía ngân hàng.
Lý do ngân hàng từ chối cho vay bù lãi suất là dự án... không khả thi. Các ngân hàng cũng không mặn mà với những dự án phát triển nông nghiệp với vốn vay chỉ từ 1-3 tỉ đồng. Chuyên viên ngân hàng không thể thẩm định được dự án, do không phải là chuyên môn của họ. Ông Thành cho rằng, những dự án khả thi mang lại hiệu quả kinh tế cao cho ngành nông nghiệp lại không được “đoái hoài” tới, vì lý do trên.
Để giải quyết vấn đề này, ông Thành cho rằng, nên thay đổi cơ quan bảo lãnh cho vay đối với những dự án đặc thù của ngành nông nghiệp.
“Nhân viên thẩm định của các ngân hàng không thể biết người nông dân nuôi con gì, trồng cây gì để mang lại lợi nhuận, từ một dự án. Dù dự án này đã được chi tiết hóa về lợi nhuận lẫn thời gian thu hồi vốn”, ông Thành nói.
Vì vậy, một dự án vay của HTX nên được bảo lãnh bởi Liên minh HTX, nếu cơ quan chủ quản này xem xét dự án khả thi. Tương tự như vậy, dự án vay của nông dân nên để cho phòng nông nghiệp địa phương bảo lãnh thay vì phải qua Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) như hiện nay.
Để kích cầu hiệu quả hơn
Gói kích cầu thứ nhất đã giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, từ kinh nghiệm thực tế của doanh nghiệp, theo ông Lê Quốc Ân, Chủ tịch Hội đồng quản trị tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), Nhà nước nên điều chỉnh việc cho vay bù lãi suất trong gói kích cầu thứ hai để các doanh nghiệp tận dụng nguồn hỗ trợ tốt hơn. Doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn lưu động là ngoại tệ, nhưng không vay được, ngân hàng chỉ chấp nhận cho vay bằng tiền đồng.
“Doanh nghiệp xuất khẩu phải nhập nguyên phụ liệu từ nước ngoài về thanh toán bằng ngoại tệ, nhưng vay tiền đồng rồi đổi qua đô la để trả cho nhà cung cấp đã gây thiệt hại cho doanh nghiệp do biến động về tỷ giá”, ông Ân nói.
Nền kinh tế trên đà hồi phục, đây là lúc doanh nghiệp đầu tư mới máy móc, thiết bị để đón đầu cơ hội, khi cuộc khủng hoảng kinh tế đi qua. Thời hạn vay đầu tư được hưởng bù lãi suất 4% từ tháng 7 đến tháng 12-2009 là khoản thời gian quá ngắn để doanh nghiệp đầu tư đổi mới máy móc công nghệ. Ông Ân đề xuất, Chính phủ nên gia hạn khoản vay này đến hết năm 2010.
“Nhiều doanh nghiệp thành viên đã lên dự án đầu tư dây chuyền sản xuất, nhưng thời gian hỗ trợ bù lãi suất chỉ còn gần ba tháng nữa”. Vị Chủ tịch Vinatex nói, kinh tế khó khăn, doanh nghiệp buộc phải “cân đong đo đếm” một dự án đầu tư mới cho hiệu quả, thời gian hoàn tất phải mất đến sáu tháng. Nhà nước cần cân nhắc vấn đề này, khi triển khai gói kích cầu thứ hai.
Công ty cổ phần Chế biến gỗ Đức Thành vừa nhận được yêu cầu thực hiện đơn hàng xuất khẩu giá máng áo sang Nhật trị giá 1 triệu đô la. Nhưng bà Lê Hải Liễu, Tổng giám đốc công ty, vẫn còn “chần chừ” chưa dám nhận. “Có thêm đơn hàng mới là điều tốt cho công ty, nhưng chúng tôi cũng lo giá nguyên phụ liệu cũng sẽ tăng theo đà phục hồi của nền kinh tế”, bà Liễu nói và cho rằng Nhà nước nên tiếp tục đưa ra gói kích cầu mới để hỗ trợ doanh nghiệp.
Trong gói hỗ trợ lãi suất 4% vừa qua, Đức Thành đã vay được hơn 20 tỉ đồng, theo bà Liễu, “nhờ sự hỗ trợ này mà công ty đã duy trì được sản xuất, giảm giá thành và giữ được những khách hàng”. Công ty đã vượt qua khó khăn từ sự hỗ trợ này, nhưng để gói kích cầu hiệu quả hơn cho doanh nghiệp, những thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp cần được cải cách nhiều hơn nữa. Bà Liễu dẫn chứng, thời gian hoàn thuế cho doanh nghiệp xuất khẩu quá lâu, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc quay vòng vốn.
Ngoài việc triển khai gói kích cầu tốt hơn, Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo Đề án 30 của Chính phủ. Thủ tục hành chính trên nhiều lĩnh vực đang là rào cản đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp gây tốn kém, ảnh hưởng đến hiệu quả của gói kích cầu.
Trần Sơn Nghĩa
TBKTSG Online
