Dòng vốn đầu tư gián tiếp mới đang đổ vào VN
Nhiều chuyên gia tài chính dự báo, sẽ có một luồng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) lớn thông qua nhiều kênh khác nhau, trong đó có các quỹ đầu tư, đổ vào Việt Nam trong thời gian tới, nhất là sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), tạo ra làn sóng FII thứ 3 vào Việt Nam.
Ông Dominic Scriven, Giám đốc Công ty quản lý quỹ Dragon Capital (Anh), tin rằng năm nay, Việt Nam có thể thu hút khoảng 500 triệu USD vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, bằng 1/3 số vốn FII Việt Nam đã thu hút được từ trước tới nay.
Những làn sóng đầu tiên
Làn sóng FII đầu tiên vào Việt Nam xuất hiện khi một số quỹ đầu tư từ nước ngoài như Vietnam Lazard Fund, Templeton Vietnam và Beta Fund được thành lập ở thị trường Việt Nam, với số vốn huy động khoảng 700 triệu USD.
Tuy nhiên, sau cuộc khủng hoảng kinh tế châu Á (năm 1997), phần lớn các quỹ đầu tư đã rút khỏi thị trường Việt Nam, chỉ còn duy nhất quỹ Vietnam Enterprise Investment Fund (VEIL) do công ty Dragon Capital (Anh) quản lý.
Làn sóng FII thứ hai được khởi động lại từ năm 2002, khi những nhà đầu tư từ nước ngoài nhìn thấy cơ hội kinh doanh lớn từ quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước của Việt Nam, với sự xuất hiện của quỹ Mekong Enterprise Fund, với số vốn 18,5 triệu USD.
Từ đó đến nay, Việt Nam đã tiếp nhận thêm hơn 10 quỹ, với tổng số vốn đã vượt qua con số 1 tỷ USD, trong đó mới nhất là quỹ Vietnam Holding có số vốn 112 triệu USD, với 60% được huy động từ các nhà đầu tư Thụy Sĩ.
Khởi động làn sóng FII thứ ba
Theo ông Nguyễn Quang Vinh, Giám đốc Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt - công ty chứng khoán hàng đầu Việt Nam - nhiều quỹ đầu tư nước ngoài đang lập kế hoạch đầu tư vào Việt Nam. So với các quỹ thành lập trong giai đoạn đầu của thị trường như Dragon Capital, Mekong Capital và Vina Capital, các quỹ mới có quy mô lớn hơn rất nhiều.
Chẳng hạn, quỹ đầu tiên của Vietnam Holdings đã có số vốn lên tới 120 triệu USD. Tập đoàn KYPMG của Hàn Quốc dự kiến thành lập quỹ đầu tư đầu tiên có số vốn 40 triệu USD và quỹ thứ 2 có số vốn 80 triệu USD. Trong khi đó, từ khi thành lập đến nay, VinaCapital mới huy động khoảng 300 triệu USD.
Cũng theo ông Vinh, quỹ PPF của Séc dự kiến giai đoạn đầu đăng ký số vốn khoảng 50-60 triệu USD. Tuy nhiên, tập đoàn này có thể tăng số vốn đầu tư nếu cơ hội đầu tư ở Việt Nam lớn hơn. Một tập đoàn khác của Ixraen cũng dự kiến đầu tư vào thị trường Việt Nam.
Đối với các công ty quản lý quỹ đã thành lập và hoạt động tại Việt Nam từ nhiều năm trước, nhiều công ty đang có kế hoạch thành lập thêm các quỹ thứ 2 hoặc thứ 3 để huy động thêm vốn.
Cùng với việc thành lập các quỹ đầu tư tại Việt Nam, trong thời gian gần đây, số nhà đầu tư nước ngoài (gồm cả cá nhân và các tổ chức) đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam đang tăng nhanh.
Theo ông Vinh, bình quân một tháng, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cấp mã số giao dịch cho khoảng 40-50 nhà đầu tư nước ngoài. Riêng tại BVSC, bình quân một nhà đầu tư nước ngoài cá nhân mở tài khoản và giao dịch qua BVSC có số vốn khoảng 300.000-500.000 USD.
Lý giải về sự gia tăng của luồng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài vào Việt Nam, ông Scriven nói: “Nhiều người đang nhìn Việt Nam như một nền kinh tế đang trưởng thành. Nhiều người đánh giá cao về khả năng cạnh tranh quốc gia và cơ hội đầu tư tại Việt Nam cũng như quá trình hội nhập, chương trình cải cách doanh nghiệp Nhà nước và chương trình lành mạnh hóa hệ thống tài chính-ngân hàng của Việt Nam”.
Để thu hút thêm vốn FII, ông Scriven cho rằng trước hết, Việt Nam cần tăng quy mô của thị trường tài chính thông qua việc phát triển thị trường chứng khoán và gắn cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước với việc niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Bên cạnh đó, Việt Nam cần xây dựng một thị trường lành mạnh và minh bạch, đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Nhiều người đang nhìn Việt Nam như một nền kinh tế đang trưởng thành. Nhiều người đánh giá cao về khả năng cạnh tranh quốc gia và cơ hội đầu tư tại Việt Nam cũng như quá trình hội nhập, chương trình cải cách doanh nghiệp Nhà nước và chương trình lành mạnh hóa hệ thống tài chính-ngân hàng của Việt Nam.
