First Sale Valuation: Giải pháp giúp doanh nghiệp Việt tiết kiệm thuế khi xuất khẩu sang Mỹ

Giải đáp tình huống thực tế tại hội thảo

Câu hỏi 1: Doanh nghiệp tôi xuất hàng nội thất sang Mỹ theo điều kiện FOB. Trên hóa đơn, tôi có ghi rõ giá EXW là 20,000 USD và tách riêng các chi phí vận chuyển nội địa như trucking, thông quan… với đầy đủ chứng từ. Trong trường hợp này, khi khách hàng bên Mỹ làm thủ tục nhập khẩu, trị giá tính thuế sẽ được tính theo giá EXW hay vẫn là giá FOB như thông lệ? Liệu tôi đang hiểu đúng về First Sale Valuation không?

Trả lời:  Việc bạn ghi rõ giá EXW và tách các khoản chi phí nội địa trong hóa đơn FOB là chưa đủ để được áp dụng mức trị giá khai báo theo EXW. Theo quy định của hải quan Mỹ, nếu bạn sử dụng điều kiện FOB, toàn bộ chi phí từ nhà máy đến cảng - dù có được thể hiện riêng hay không - vẫn bị tính gộp vào trị giá khai báo và chịu thuế.

Để có thể khai báo trị giá tính thuế theo giá EXW, doanh nghiệp cần chính thức thay đổi điều kiện giao hàng từ FOB sang EXW. Khi đó, phần chi phí vận chuyển nội địa và các dịch vụ liên quan sẽ không nằm trong hóa đơn thương mại nữa, mà sẽ được chuyển sang hóa đơn riêng do đơn vị giao nhận phát hành. Đây là điểm khác biệt then chốt: khách hàng Mỹ vẫn phải trả các chi phí đó, nhưng không phải trả thuế nhập khẩu cho phần này nữa.

Hải quan Mỹ không cho phép tách dòng chi phí trong điều kiện FOB để làm giảm trị giá tính thuế. Muốn được chấp nhận, doanh nghiệp buộc phải điều chỉnh Incoterms về EXW một cách chính thức. Với các doanh nghiệp có khối lượng xuất khẩu lớn, việc thay đổi này có thể mang lại mức tiết kiệm đáng kể mỗi năm.

Câu hỏi: Doanh nghiệp tôi hoạt động trong lĩnh vực thép. Theo tôi tìm hiểu, để áp dụng FSV cần có chuỗi 3 bên - tức nhà sản xuất, trung gian và nhà nhập khẩu. Trong trường hợp công ty tôi mua nguyên liệu thép từ một đơn vị cung cấp, thì khi khai báo hải quan có phải sử dụng hóa đơn đầu tiên trong chuỗi giao dịch không? Ngoài ra, doanh nghiệp tôi nhập thép từ Trung Quốc, sau đó gia công thành nhà thép tiền chế rồi xuất sang Mỹ. Vậy phần giá trị gia công này có bị tính trong thuế Section 232 không? Thuế nhập khẩu sẽ áp dụng trên toàn bộ giá trị đơn hàng, hay chỉ tính trên phần nguyên liệu thép?

Trả lời: Đúng, sản phẩm của bạn - nhà thép tiền chế - thuộc diện chịu thuế theo Section 232, hiện đang áp dụng mức 50% đối với thép nhập khẩu, không phân biệt đến từ Trung Quốc hay Hàn Quốc. Tuy nhiên, một sai sót phổ biến là nhiều doanh nghiệp đang khai báo thuế này trên toàn bộ giá trị thành phẩm, trong khi quy định chỉ yêu cầu tính thuế 50% trên phần giá trị của nguyên liệu thép hoặc sản phẩm phái sinh từ thép.

Để thực hiện đúng, bạn cần tách riêng chi phí của phần thép trong sản phẩm và thể hiện rõ trong tờ khai riêng. Các chứng từ cần có bao gồm: hóa đơn mua nguyên liệu, định mức sản xuất, bill of materials và hồ sơ xác định tỷ lệ thép trong sản phẩm cuối cùng. Phần còn lại - tức phần gia công, phụ kiện hoặc giá trị gia tăng khác - sẽ chỉ chịu mức thuế nhập khẩu thông thường (ví dụ 10%).

Bên cạnh đó, bạn vẫn có thể áp dụng song song cơ chế First Sale Valuation. FSV cho phép khai báo trị giá tính thuế dựa trên giá bán đầu tiên trong chuỗi cung ứng, miễn là bạn chứng minh được chuỗi 3 bên minh bạch. Tuy nhiên, FSV và Section 232 là hai cơ chế độc lập, và cả hai đều cần được xử lý riêng biệt theo đúng quy trình. Việc áp dụng FSV không làm thay đổi hay loại bỏ nghĩa vụ tách riêng phần giá trị thép để khai Section 232.

Về nguồn gốc, nếu bạn mua thép từ một nhà cung cấp tại Việt Nam nhưng họ nhập khẩu từ Trung Quốc, bạn vẫn phải khai nguồn gốc là Trung Quốc. Hải quan Mỹ yêu cầu rõ ràng về xuất xứ hàng hóa - không phải theo nơi bạn mua, mà theo nơi sản xuất thực tế của nguyên liệu thép. Thông tin này dù không thay đổi mức thuế suất, nhưng là một phần bắt buộc trong hồ sơ kiểm tra và báo cáo của hải quan Mỹ.