Giải pháp cho thị trường vốn: Cần “cả gói”
Thị trường ngân hàng vừa đón nhận một loạt yếu tố tác động mới, tạo điều kiện để có những chuyển động căn bản cả về nguồn vốn, lợi nhuận, thanh khoản và lãi suất… Nhưng liệu việc nới lỏng tiền tệ đã đủ độ?
Rõ ràng mục tiêu trực tiếp của các giải pháp chính sách này là nhằm tăng vốn khả dụng cho các NHTM, giảm giá vốn trên thị trường tiền tệ, tạo ra cung tín dụng nhiều hơn với giá rẻ hơn (lãi suất) và từ đó tập trung vào mục tiêu ưu tiên trước mắt là “cứu” nền sản xuất (các DN) trong nước.
Lãi suất cơ bản giảm xuống 13%/năm đồng nghĩa với “trần” lãi suất cho vay tối đa của các ngân hàng hạ xuống 19,5%/năm. Lãi suất tái cấp vốn, tái chiết khấu giảm và đặc biệt là lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc tăng mạnh sẽ giúp các ngân hàng giảm bớt chi phí vốn. Tín phiếu bắt buộc được trả trước hạn cũng hỗ trợ thanh khoản, nguồn vốn cho các thành viên trong trường hợp cần thiết... Tuy nhiên, các hợp đồng tín dụng đã ký nếu có thì chắc chắn mức lãi suất vẫn sẽ cao; NHTM sẽ ưu tiên giảm lãi suất huy động trước sau đó sẽ giảm dần lãi suất cho vay.
Với điều kiện kinh tế thế giới có nguy cơ suy thoái hay bấp bênh như hiện nay, khó có thể có nhiều DN trong nước có khả năng thu được lợi nhuận cao hơn 20 %/năm. Trong trường hợp ấy, ứng xử của DN trong nước chắc chắn là chưa thể mở rộng sản xuất trong trước mắt mà có thể tiếp tục chờ đợi hoặc vẫn phải thu hẹp sản xuất hoặc vẫn phải đóng cửa.
Rõ ràng, nếu chủ trương nới rộng tiền tệ của NHNNVN khiến các NHTM mới chỉ đồng loạt giảm mạnh lãi suất huy động mà chưa giảm mạnh lãi suất cho vay ngay thì mục tiêu “giải cứu nền sản xuất” trong nước khó có thể đạt được.
Thực tế thời gian qua, việc kiềm chế lạm phát cũng được Việt Nam dựa quá nhiều vào chính sách tiền tệ. Tình trạng đó rất có thể đã làm “quá tải” đối với chính sách tiền tệ và thường tạo nên các “cú sốc” thắt chặt tiền tệ quá mức và tác động mạnh đến DN. Các khảo sát tại Việt Nam đã gợi ý rằng còn khá nhiều “cửa” để giúp các DN trong nước giảm thiểu chi phí không cần thiết như giảm thủ tục hành chính (giấy phép con, thuê đất đai, xuất nhập khẩu,...). Khi kinh tế khó khăn như hiện nay, nếu Nhà nước có các giải pháp tài chính khác (như cắt giảm thuế, hỗ trợ tín dụng từ ngân hàng chính sách,...) chắc chắn cùng với nới rộng chính tiền tệ sẽ tạo nên một chính sách “cả gói” cứu DN”. Đối với bản thân các NHTM cần thực sự có sự chia sẻ với các DN bằng cách cắt giảm chi phí hoạt động để có thể mở rộng cho vay với lãi suất thấp.
Thạc sỹ Lê Văn Hinh
dddn
