IEA: Nhu cầu dầu khí toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong 25 năm tới
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết nhu cầu dầu khí toàn cầu sẽ tăng trong 25 năm tới nếu thế giới không thay đổi hướng đi. Kịch bản mới của IEA phản ánh cam kết của các chính phủ đối với vấn đề biến đổi khí hậu đang dần mờ nhạt.
Cho đến năm nay, tất cả các mô hình của IEA đều giả định rằng mức tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch sẽ đạt đỉnh trong thập kỷ này, một tuyên bố đã bị ngành dầu khí và Nhà Trắng phản đối kịch liệt. Nhưng trong Báo cáo Triển vọng Năng lượng Thế giới (WEO) mới nhất được công bố ngày thứ Tư (12/11), IEA cho biết nếu thế giới tiếp tục theo quỹ đạo hiện tại, nhu cầu dầu khí sẽ tiếp tục tăng và sẽ không có sự sụt giảm đáng kể nào về lượng khí thải CO₂. Được biết, IEA là cơ quan có trụ sở tại Paris và thường công bố các nghiên cứu giúp định hình các chính sách năng lượng toàn cầu.
IEA đã đưa ra một kịch bản có tính đến sự thay đổi lập trường của các quốc gia về các mục tiêu khí hậu, cũng như mong muốn ngày càng lớn về nguồn năng lượng an toàn và giá cả phải chăng, cùng đà tăng trưởng chậm lại của xe điện.
Người đứng đầu IEA, Fatih Birol, chia sẻ với Financial Times rằng: “Biến đổi khí hậu đang giảm dần – và giảm dần nhanh chóng – trong chương trình nghị sự chính sách năng lượng quốc tế”. “Và điều này đang diễn ra trong khi năm 2024 là năm nóng nhất trong lịch sử.”
Được công bố giữa lúc các nhà lãnh đạo đang tập trung tại Belém, Brazil, cho hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu COP30, báo cáo cho biết hiện tại “gần như chắc chắn rằng mức tăng nhiệt độ Trái Đất thêm 1.5 độ sẽ nhanh chóng bị vượt mặt trong vòng một thập kỷ hoặc nhanh hơn, và hiện tại không thể đạt được các lộ trình nhằm hạn chế đà tăng vượt quá này xuống các mức thấp”.
IEA cho biết họ không đưa ra kịch bản mới này để đáp lại áp lực từ Mỹ, quốc gia đã chỉ trích mạnh mẽ khái niệm “đỉnh dầu mỏ” khi cố gắng thúc đẩy ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch và đạt được “sự thống trị về năng lượng”.
Tháng 7 vừa qua, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ, Chris Wright, chia sẻ với Bloomberg rằng mô hình về đỉnh nhiên liệu hóa thạch của IEA là “hoàn toàn vô nghĩa”. Wright cho biết ông đã liên lạc với Giám đốc điều hành IEA, Fatih Birol, và Mỹ sẽ cải tổ IEA hoặc rút lại sự hỗ trợ. Được biết, hiện Mỹ đang đóng góp 14% ngân sách của IEA.
IEA cho biết “triển vọng năm nay có nhiều bất ổn hơn”, và cơ quan này đã thảo luận về cách tiếp cận của mình với “tất cả các chính phủ thành viên và họ đã bày tỏ sự quan tâm đến nhiều kịch bản khác nhau”.
Các nhà sản xuất dầu khí lớn như Mỹ, Ả-Rập Xê-Út và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) khẳng định thế giới cần tất cả các loại hình năng lượng, trong đó có dầu khí, để đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng từ trí tuệ nhân tạo (AI) và mức sống ngày càng cao.
Theo kịch bản mới, được gọi là Chính sách Hiện hành, các chính sách về năng lượng và biến đổi khí hậu đang có hiệu lực “sẽ được giữ nguyên trong 25 năm tới và không có chính sách mới nào được ban hành”, ông Birol cho biết.
Trước đây, kịch bản Chính sách Hiện hành đã được đưa vào Báo cáo Triển vọng Năng lượng Thế giới của cơ quan giám sát này, nhưng đã bị loại khỏi từ năm 2020 sau khi các nhà vận động cho rằng kịch bản này đã đánh giá thấp đà tăng trưởng của các nguồn năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, quyết định trên đã vấp phải sự chỉ trích của Mỹ và vào năm ngoái Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ viện đã thúc đẩy việc tái áp dụng kịch bản này.
Ông Birol cho rằng: “Đối với một số người, điều này rất lạc quan, nhưng đối với số khác, nó lại rất bi quan”. Đồng thời, ông cho biết thêm IEA không đưa ra bất kỳ xác suất nào cho từng kịch bản của mình. “Chúng tôi chỉ đưa ra các kịch bản để xem xét.”
Kịch bản Chính sách Hiện hành dự kiến thị phần xe điện sẽ đạt mức ổn định khoảng 40% vào năm 2035, và nhu cầu dầu mỏ tăng từ 100 triệu thùng/ngày vào năm 2024 lên 113 triệu thùng/ngày vào năm 2050, nhờ sự hỗ trợ từ các ngành công nghiệp hàng không, vận tải đường bộ và hóa dầu.
Kịch bản Chính sách Hiện hành của IEA – vốn phản ánh các chính sách về năng lượng và khí hậu đã được đề xuất – nếu chưa được ban hành thành luật, nhu cầu dầu mỏ sẽ đạt đỉnh ở mức 102 triệu thùng/ngày vào năm 2030, với một nửa số xe được bán ra vào năm 2035 là xe điện.
Cả hai kịch bản đều đưa ra giả định về đà tăng trưởng mạnh mẽ của khí đốt, nhưng việc sử dụng than sẽ đạt đỉnh trong thập kỷ này trước khi suy giảm.
Trọng tâm của tất cả các dự báo từ IEA là nhu cầu điện tăng trưởng mạnh mẽ, với mức tăng khoảng 40% vào năm 2035 trong cả hai kịch bản Chính sách Hiện hành và kịch bản Chính sách Đã công bố, và 50% trong kịch bản Phát thải ròng bằng 0 nhiều tham vọng hơn.
Theo IEA, đến năm 2035, 80% đà tăng trưởng tiêu thụ năng lượng sẽ đến từ các khu vực thích hợp với năng lượng mặt trời.
IEA cho biết động lực cho đà tăng trưởng nhu cầu này đến từ sự thâm nhập ngày càng nhiều của hàng gia dụng và máy điều hòa không khí, cũng như các trung tâm sản xuất và dữ liệu tiên tiến.
IEA cho biết thêm mặc dù việc đầu tư vào các trung tâm dữ liệu chủ yếu tập trung ở các quốc gia phát triển, ngành năng lượng sẽ ngày càng được định hình bởi các nền kinh tế mới nổi, dẫn đầu là Ấn Độ và Đông Nam Á, bao gồm cả Trung Đông, Mỹ Latinh và Châu Phi.
Các đại diện của ngành năng lượng tái tạo lưu ý rằng tất cả các kịch bản mà IEA đề xuất đều cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ liên tục của nguồn năng lượng sạch.
Bruce Douglas, Giám đốc điều hành của Liên minh Năng lượng Tái tạo Toàn cầu, cho biết: “Gần như toàn bộ nhu cầu điện mới – được thúc đẩy bởi đà tăng trưởng của sản xuất, AI, nhu cầu làm mát và sự chuyển dịch sang ôtô điện – sẽ được cung cấp bằng năng lượng tái tạo”.
Tuệ Nhiên (Theo FT)
