Cổ phiếu khoáng sản, đâu là giá thị thực?
Kỳ 1: Thua gửi tiết kiệm!
Lợi nhuận kế toán là một con số khá trừu tượng trong các báo cáo tài chính, trong khi lợi nhuận thực là cơ sở để nhà đầu tư đánh giá sức mạnh tài chính. Đây là khoản lợi nhuận làm cho chủ sở hữu giàu lên, chứ không phải nghèo đi, sau khi các chi phí cũng như doanh thu liên quan được tính toán một cách chuẩn xác.
Điều đáng chú ý là tiêu chuẩn kế toán cho phép nhiều cách ghi nhận doanh thu và chi phí, khiến cho nhà đầu tư khó có thể tìm thấy thông tin cần thiết chỉ bằng cách nhìn vào các con số được trình bày trong báo cáo tài chính. Hơn nữa, nhiều tiêu chuẩn kế toán được áp dụng hợp lí nhưng lại hoàn toàn không phù hợp dưới góc nhìn của một nhà đầu tư cẩn trọng muốn tìm hiểu kỹ một doanh nghiệp trước khi sở hữu nó.
Khi điều kiện tài chính của một công ty không đủ mạnh để tạo ra sự hỗ trợ cần thiết, mức giá cao sẽ khó duy trì trong thời gian dài do thay đổi kỳ vọng trong thị trường, và giá trị thực của cổ phiếu sẽ sớm được thiết lập. Một kết quả tất yếu là nhiều nhà đầu tư “đến muộn” sẽ phải đối đầu với những tổn thất lớn khi thị trường bắt đầu quá trình điều chỉnh do họ “lỡ” mua vào với mức giá quá cao.
Để hiểu rõ mối quan hệ giữa sức mạnh tài chính và phản ứng của thị trường, hãy xem xét tình hình kinh doanh của ba công ty: MIC, HGM và SQC.
Tình hình tài chính của ba công ty theo số liệu báo cáo tài chính:
|
(1) Đây là lợi nhuận cốt lõi, được tính bằng cách lọai trừ những khoản thu nhập không đến từ hoạt động kinh doanh chính, ví dụ như bán tài sản, thu nhập bất thường, chênh lệch tỷ giá…Điều chỉnh trong thay đổi quy mô vốn cũng đã được tính đến để phản ánh lợi ích thực sự của mỗi cổ phiếu.
Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu của ba công ty được tính theo lợi nhuận cốt lõi được điều chỉnh theo thay đổi trong quy mô vốn. Những con số này khác với những con số cùng khoản mục trong báo cáo tài chính. Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu trong báo cáo tài chính của ba công ty được tính dựa vào lợi nhuận gộp sau thuế.
Tuy nhiên, đối với một nhà đầu tư, một phần trong khoản lợi nhuận này không phản ánh doanh thu từ hoạt động cốt lõi của công ty, những hoạt động duy trì sự sống còn của doanh nghiệp. Phần lợi nhuận này thường là kết quả của việc bán tài sản và các hoạt động mang tính gián đoạn. Loại bỏ những doanh thu này giúp nhà đầu tư nắm rõ được sức mạnh tạo lợi nhuận của các hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Những con số trên cho thấy thị trường đang đồng ý trả những mức giá rất cao so với tài sản, giá trị sổ sách kế toán và sức mạnh tạo lợi nhuận của mỗi công ty.
Điều này sẽ diễn ra trong bao lâu? Sớm hay muộn, sẽ có những sự điều chỉnh cần thiết khi nhà đầu tư bắt đầu thay đổi kỳ vọng bằng một cách suy luận đơn giản: nếu sức mạnh tạo lợi nhuận không thay đổi nhiều trong 2010 (và ít có khả năng thay đổi nhiều do đặc trưng của nghành khai thác khoáng sản), nhà đầu tư chỉ nhận được tỷ suất lợi nhuận từ 0,17% đến 4,03% trên vốn bỏ ra nếu mua các cổ phiếu ở mức giá hiện tại.
Trong khi đó, một khoản tiền tiết kiệm ở một ngân hàng thương mại tạo ra một tỷ suất lợi nhuận ít nhất là 11%. Trái phiếu chính phủ cũng bảo đảm một khoản lãi trên 8% hàng năm. Rõ ràng, nếu không có gì thay đổi, việc mua ba cổ phiếu trên tại mức giá hiện tại là điều hoàn toàn bất hợp lý.
Vậy mức giá nào thì hợp lí cho việc đầu tư? Những con số trên cho thấy, mức giá tối đa các cổ phiếu có thể được chào bán trong khi vẫn giữ được tính hấp dẫn đối với các nhà đầu tư là: MIC – 32,000; HGM-38,000; SQC – 3,000? Cổ phiếu SQC dường như đã mất hết giá trị thật sự trong khi vẫn được chào bán ở mức giá thị trường rất cao.
Thật khó để dự đoán tương lai, ngắn hạn hay dài hạn, nhưng mua cổ phiếu ở mức giá hiện tại khó có thể chấp nhận là hành động đầu tư hợp lí.
Trần Sơn
Kỳ tới: Lỗ nhiều hơn lãi
SÀI GÒN TIẾP THỊ
