Mua sắm công ngó lơ hàng nội
Trong khi cuộc vận động Người Việt dùng hàng Việt của Đảng đang diễn ra sôi nổi thì tại nhiều cơ quan nhà nước lại đóng cửa với việc ủng hộ và sử dụng hàng sản xuất trong nước.
Hàng nội đứng ngoài cuộc chơi
Theo bà Phạm Chi Lan - chuyên gia kinh tế, chi tiêu mua sắm của khối cơ quan nhà nước (gọi chung là mua sắm công) chiếm đến 14 phần trăm GDP cả nước và đầu tư của nhà nước chiếm 44 phần trăm tổng đầu tư của xã hội.
“Với mức chi hàng năm như thế, nhà nước thực sự là người tiêu dùng khổng lồ của DN, và doanh nghiệp sản xuất trong nước chỉ cần bán được hàng cho người tiêu dùng lớn nhất này đã là thành công” - bà Chi Lan nói.
Tuy nhiên, bà Chi Lan lấy làm tiếc bởi rất nhiều cơ quan quản lý nhà nước lẫn các doanh nghiệp khu vực nhà nước vẫn chưa có sự quan tâm đối với hàng nội.
Cũng theo bà Chi Lan, chỉ một số ít doanh nghiệp thuộc diện đặc biệt mới được cơ hội phục vụ khách hàng nhà nước. Đa số các doanh nghiệp vừa và nhỏ không vào được các chương trình mua sắm của Chính phủ.
Theo ông T., cán bộ văn phòng một ngành tại TPHCM, nhiều khi ngay cả lãnh đạo đơn vị cũng không có ý thức về việc phải mua hàng sản xuất trong nước như là ưu tiên số một.
Thế nên mới có chuyện, lãnh đạo một đơn vị nọ thẳng tay gạch tên sản phẩm của những doanh nghiệp tên tuổi lạ trong tờ trình mua sắm thiết bị của nhân viên trình lên. Ác thay, phần lớn những danh mục hàng có tên tuổi lạ đều là của doanh nghiệp trong nước và những tên tuổi quen là của các tập đoàn đa quốc gia.
Lợi ích cá nhân của những người được giao nhiệm vụ mua sắm trang thiết bị, vật tư tại các đơn vị nhà nước cũng là yếu tố góp phần loại hàng nội ra khỏi các chương trình mua sắm công.
L.T.T, nhân viên phòng vật tư của một doanh nghiệp nhà nước đóng tại trung tâm quận 1, TP HCM không ngần ngại bày tỏ: Khi mua sắm cho Cty, ngoại trừ những trang thiết bị bắt buộc về tiêu chuẩn kỹ thuật hay nhãn hiệu, còn lại chúng tôi thường không quan tâm nhiều đến hàng nội hay ngoại, nguồn gốc xuất xứ ở đâu mà quan tâm đến tỷ lệ chiết khấu của nhà cung cấp.
Đó là lý do khiến hàng ngoại, ngay cả những món hàng đơn giản nhất như ghim bấm, lọ hoa… vẫn thống trị trong nhiều công sở, mặc dù chất lượng chưa hẳn đã hơn hàng nội.
Sính ngoại
“Tôi đến nhiều cơ quan nhà nước, điều đầu tiên khi được mời nước là tôi lật tách trà lên xem và thường thấy ở dưới có dòng chữ Made in China . Chỉ một chi tiết nhỏ ấy cũng đủ thấy lĩnh vực mua sắm công ngoảnh mặt với hàng nội địa” - Bà Chi Lan nói.
Theo bà Chi Lan, có nhiều lý do khiến hàng ngoại ngự trị trong công sở, song điều quan trọng nhất vẫn là tư tưởng chuộng ngoại của nhiều người còn nặng nề.
“Tôi lấy làm lạ là đối với hàng trong nước, hễ có sự cố gì một tí là người tiêu dùng kêu ầm lên; trong khi các loại hàng lạ từ nước ngoài tràn vào, chưa biết nguồn gốc xuất xứ thế nào nhưng vẫn được người tiêu dùng sẵn sàng chấp nhận một cách vô điều kiện” - Bà Lan ngạc nhiên thốt lên.
Bà Vũ Kim Hạnh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) cũng nửa khóc nửa cười khi lâm vào cảnh tương tự. Bà Hạnh kể: Tại diễn đàn “Thanh niên ưu tiên dùng hàng Việt” do Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, UBND TP HCM tổ chức mới đây các đại biểu cũng được mời nước bằng ấm chén của Thái Lan.
Trước đó, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Cẩm Tú còn tiếp tôi tại nhà khách của bộ này ở TP HCM bằng bộ tách trà Trung Quốc.
Không chỉ bình trà, tách nước, trong văn phòng các cơ quan nhà nước còn có rất nhiều trang thiết bị, vật dụng lẽ ra hoàn toàn có thể là hàng nội, nhưng thực tế lại là hàng ngoại nhập.
Một nhân viên mua sắm trang thiết bị của một Tổng Cty thuộc ngành Dầu khí cho biết, đối với máy móc thiết bị công nghệ cao có giá trị lớn, Cty của chị có chủ trương chỉ mua sắm sản phẩm có xuất xứ từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc Thái Lan.
Ngay cả máy lạnh, sản phẩm của doanh nghiệp trong nước sản xuất không thiếu nhưng công ty vẫn sử dụng sản phẩm của các doanh nghiệp nước ngoài như Nhật Bản hay Hàn Quốc.
Không chỉ hàng công nghệ cao, văn phòng phẩm dùng hàng ngày công ty cũng không chú trọng đến hàng nội. Ví dụ, thay vì sử dụng giấy in trong nước sản xuất cho rẻ tiền, Cty lại sử dụng giấy của Indonesia.
Đại Dương
Tiền Phong
