Quản lý ngoại hối tại Trung tâm tài chính quốc tế ra sao?
Dòng tiền phải đi đúng tài khoản, đúng mục đích; đầu tư trong - ngoài Trung tâm tài chính được tách bạch; ngân hàng chịu trách nhiệm kiểm soát hồ sơ, rủi ro; riêng hoạt động trái phiếu ngoại tệ ở nước ngoài bị khống chế tỷ lệ. Đây là những trụ cột chính trong khung quản lý ngoại hối vừa được Chính phủ ban hành cho Trung tâm tài chính quốc tế.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 329/2025/NĐ-CP, đặt ra khung quản lý ngoại hối áp dụng riêng cho Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Quy định này không chỉ hướng đến việc tạo thuận lợi cho dòng vốn quốc tế, mà còn thiết kế cơ chế kiểm soát rõ ràng để hạn chế rủi ro.
Nghị định áp dụng cho ngân hàng thành viên, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, nhà đầu tư, doanh nghiệp và các cá nhân, tổ chức thực hiện giao dịch ngoại hối với Trung tâm tài chính. Đồng thời, các cơ quan điều hành, giám sát và giải quyết tranh chấp trong Trung tâm tài chính cũng nằm trong phạm vi điều chỉnh.
Một nguyên tắc xuyên suốt là mọi giao dịch chuyển tiền đều phải ghi rõ mục đích. Nhà đầu tư nước ngoài, thành viên và các bên liên quan có trách nhiệm nêu cụ thể nội dung chuyển tiền để ngân hàng có căn cứ đối chiếu, kiểm tra và lưu trữ chứng từ. Cách làm này nhằm bảo đảm dòng tiền đi đúng bản chất giao dịch, tránh tình trạng sử dụng sai mục đích.
Về phía ngân hàng thành viên, vai trò kiểm soát được đặt lên hàng đầu. Khi cung ứng dịch vụ ngoại hối, ngân hàng phải xem xét hồ sơ, chứng từ gắn với giao dịch thực tế, đồng thời tự xây dựng quy trình nội bộ và cơ chế quản lý rủi ro. Trách nhiệm tuân thủ thuộc về chính ngân hàng, không chỉ dừng ở khâu tiếp nhận yêu cầu của khách hàng.
Mọi giao dịch chuyển tiền trong Trung tâm tài chính quốc tế đều phải ghi rõ mục đích
|
Đối với hoạt động đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính, nhà đầu tư phải chuyển vốn thông qua tài khoản vốn mở tại ngân hàng thành viên. Các khoản chuyển lợi nhuận và thu nhập hợp pháp ra nước ngoài cũng phải đi qua tài khoản này. Cách tổ chức dòng tiền theo một “cửa” giúp cơ quan quản lý theo dõi đầy đủ quá trình vào - ra của vốn đầu tư.
Chiều ngược lại, khi đầu tư từ Trung tâm tài chính vào phần còn lại của Việt Nam, các giao dịch chuyển tiền cũng phải thực hiện qua tài khoản được quy định sẵn. Doanh nghiệp thành viên trong trường hợp này phải tuân theo quy định quản lý ngoại hối tương tự như nhà đầu tư nước ngoài, theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.
Nghị định có sự phân biệt rõ theo cơ cấu sở hữu vốn. Thành viên do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn điều lệ được miễn thủ tục đăng ký giao dịch ngoại hối đối với đầu tư ra nước ngoài. Tuy vậy, các giao dịch vẫn phải chuyển qua tài khoản đúng quy định và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ khai báo, báo cáo.
Với những thành viên không thuộc nhóm sở hữu 100% vốn nước ngoài, thủ tục chặt chẽ hơn. Trước khi chuyển tiền đầu tư trực tiếp ra nước ngoài, doanh nghiệp phải đăng ký giao dịch ngoại hối với cơ quan điều hành tại địa phương. Khi có thay đổi liên quan đến khoản đầu tư, việc đăng ký điều chỉnh cũng là yêu cầu bắt buộc. Toàn bộ dòng vốn đi và về đều phải thực hiện qua tài khoản chuyên biệt.
Một điểm đáng chú ý khác là hoạt động mua bán trái phiếu phát hành bằng ngoại tệ ở nước ngoài. Ngân hàng thương mại 100% vốn trong nước chỉ được thực hiện nghiệp vụ này khi đáp ứng hàng loạt điều kiện về lợi nhuận, nghĩa vụ tài chính và các tỷ lệ an toàn. Tổng giá trị đầu tư không được vượt quá 7% vốn tự có, qua đó giới hạn rủi ro từ các khoản đầu tư ra nước ngoài.
Ngoài ra, các trái phiếu được phép mua bán phải có xếp hạng tín nhiệm từ các tổ chức quốc tế như Standard & Poor’s, Moody’s hoặc Fitch Ratings. Quy định này nhằm sàng lọc chất lượng tài sản và giảm thiểu nguy cơ thua lỗ cho hệ thống ngân hàng.
Nghị định cũng quy định khá chi tiết về việc sử dụng tài khoản ngoại tệ. Doanh nghiệp thành viên phải dùng tài khoản vốn để phục vụ các hoạt động vay, cho vay, đầu tư trong và ngoài nước. Với những mục đích khác, doanh nghiệp được phép sử dụng tài khoản thanh toán ngoại tệ thông thường tại các ngân hàng thành viên.
Tử Kính
