Siêu thị “ngoại” phá vỡ cam kết WTO
Một số mặt hàng thuộc danh mục loại trừ vĩnh viễn như gạo, đường vẫn được kinh doanh với số lượng không giới hạn tại các siêu thị có vốn đầu tư nước ngoài nhưng chưa một lần bị “thổi còi”.
Mặt hàng rượu khi chưa đến thời điểm mở cửa thị trường cũng được bán vô tư. Thông tin này được đưa ra tại hội thảo Các cam kết WTO về dịch vụ phân phối: Những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Đại học Thương mại và Dự án hỗ trợ thương mại đa biên Mutrap III phối hợp tổ chức ngày 29-6 tại Hà Nội.
Theo cam kết gia nhập WTO, việc mở cửa thị trường phân phối tại Việt Nam cho doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài (FDI) được thực hiện từ ngày 1-1-2009. Nhưng có một danh mục hàng hóa loại trừ vĩnh viễn các doanh nghiệp này không được tham gia phân phối trên lãnh thổ Việt Nam là thuốc lá, xì gà, sách, báo, tạp chí, vật phẩm đã ghi hình, kim loại quý, đá quý, dược phẩm, thuốc nổ, xăng dầu, dầu thô, đường và gạo.
Bên cạnh đó là một danh mục loại trừ có thời hạn đến ngày 11-1-2010 như xi măng, clinker, vỏ xe (trừ vỏ bánh xe máy bay), giấy, sắt thép, thiết bị nghe nhìn, rượu và phân bón…
Ông Nguyễn Văn Phúc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cho rằng việc các cơ quan quản lý lơ là để siêu thị có vốn đầu tư nước ngoài kinh doanh các mặt hàng thuộc danh mục loại trừ vĩnh viễn hoặc chưa được phép là vi phạm cam kết khiến nỗ lực đàm phán WTO của Việt Nam bảo lưu các nhóm hàng nói trên vốn rất khó khăn trở thành “con số không”…
Về vấn đề này, TS Đinh Thị Mỹ Loan, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, cho biết trước khi gia nhập WTO, Việt Nam đã mở cửa cho các nhà phân phối nước ngoài vào, không cấm kinh doanh các mặt hàng như gạo, đường, rượu… Cam kết WTO không hồi tố nên các doanh nghiệp này tiếp tục thực hiện như giấy phép đầu tư, chỉ vận dụng cam kết khi các doanh nghiệp này mở chi nhánh mới. Cũng theo bà Loan, không nên cứng nhắc gọi là nhóm hàng “loại trừ vĩnh viễn” mà thay bằng nhóm hàng “hạn chế lâu dài”…
Ông Võ Văn Quyền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương, cung cấp thêm thông tin: Việc Siêu thị Metro được kinh doanh mặt hàng gạo, các bộ Công thương, Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phải họp bàn, xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, không phải Metro kinh doanh gạo vô điều kiện mà phải đáp ứng các tiêu chuẩn nhất định về bao gói và gạo phải do thương nhân Việt Nam cung ứng.
Tại hội thảo, một số chuyên gia cho rằng các địa phương đã quá dễ dãi trong việc cấp phép đầu tư xây dựng hàng loạt siêu thị ngay tại trung tâm các thành phố. Trong khi đó, Việt Nam chưa có hướng dẫn cụ thể hóa các tiêu chí kể trên. Bên cạnh đó cũng có ý kiến bày tỏ lo ngại khi các “đại gia” phân phối nước ngoài với tiềm lực tài chính dồi dào âm thầm mua cổ phần để thôn tính các doanh nghiệp bán lẻ trong nước…
Văn Tiến
PHÁP LUẬT
