Tất cả các dòng tiền đều chảy
Tại buổi sinh hoạt mới đây của Câu lạc bộ Các CIO (giám đốc công nghệ) Việt Nam, bà Phan Vân Hà, Tổng giám đốc CTCK Atex đã đặt một câu hỏi với diễn giả là ông Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế Trung ương: “Tiền đâu đổ vào chứng khoán?”. Nếu đầu năm 2007 khi VN-Index vọt lên trên 1.000 điểm, giá trị giao dịch mỗi phiên cũng chỉ dao động khoảng 1.000 tỷ đồng, thì nay, đã gần 30 phiên thị trường duy trì giá trị giao dịch xấp xỉ 3.000 tỷ đồng.
Chia sẻ góc nhìn của một chuyên gia độc lập, ông Thành nêu ra 3 hướng chảy tập trung về một điểm đến. Thứ nhất, có thể phỏng định một phần từ nguồn tiền kích cầu chảy vào chứng khoán. Nếu như tháng 2, tháng 3 tăng trưởng dư nợ tín dụng mới dừng ở 3 - 4% thì hết tháng 5 đã tới 15%. Trên thực tế, đưa hết vốn lưu động vào sản xuất - kinh doanh không dễ, không loại trừ một số DN dùng vốn kích cầu quay vòng trên TTCK.
Theo số liệu mới nhất, đến ngày 28/5/2009, dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất đạt 319.075 tỷ đồng, tương đương 22% tổng dư nợ tín dụng. Đến cuối tháng 5/2009, tổng vốn huy động của hệ thống ngân hàng ước tăng khoảng 13% (cùng kỳ tăng 6,1%) và tổng dư nợ tín dụng cho nền kinh tế ước tăng khoảng 15% (cùng kỳ năm ngoái tăng 17,7%) so với cuối năm 2008. Ngân hàng cấp vốn hỗ trợ lãi suất tới DN rất chặt, nhưng dòng tiền bơm ra từ DN là dòng tiền nóng, hiển nhiên dòng tiền này tìm kênh sinh ra lợi nhuận nóng, trong khi BĐS kém thanh khoản, vàng rủi ro, ngoại tệ biên độ dao động giá nhỏ, chứng khoán là điểm đến hấp dẫn.
Công bố của Ngân hàng Nhà nước đầu tuần trước cho thấy, đến cuối tháng 4/2009 dư nợ cho vay chứng khoán là 7.157 tỷ đồng, tăng 4% so với cuối năm 2008, chiếm 0,5% tổng dư nợ và tương đương 4,4% tổng vốn điều lệ của hệ thống TCTD (giới hạn được phép là 20% vốn điều lệ). Đến cuối tháng 4/2009, dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh BĐS là 148.451 tỷ đồng, giảm gần 12% so với cuối năm 2008, chiếm 10,5% tổng dư nợ. Tính chung, tổng dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán và BĐS đến cuối tháng 4/2009 là 155.608 tỷ đồng, chiếm 11% tổng dư nợ (tỷ lệ này ở thời điểm cuối năm 2008 là 13,7%). So với cuối năm 2008, tổng dư nợ cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán đến cuối tháng 4/2009 giảm 19.318 tỷ đồng, trong đó dư nợ cho vay chứng khoán tăng 276 tỷ đồng và dư nợ cho vay BĐS giảm 19.594 tỷ đồng. Về lý thuyết, các TCTD không đẩy mạnh cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán và BĐS, song cho vay hỗ trợ sản xuất - kinh doanh, tiêu dùng, mua nhà... lại được đẩy mạnh. Khi TTCK có khả năng sinh lợi lớn, không loại trừ một phần dòng tiền có nguồn gốc từ ngân hàng giải ngân cho những mục đích trên tìm đến “chỗ trũng”.
Thứ hai, dòng tiền đến từ các cá nhân, hộ gia đình, nguồn lực trong dân. Khảo sát sơ bộ tại các CTCK, tài khoản mới mở đều được nạp tiền giao dịch ngay, những CTCK cỡ trung hiện có khoảng 400 - 500 NĐT mới mỗi tuần. Tiền từ tài khoản mới, tiền nạp thêm trên các tài khoản cũ tăng mạnh, chưa kể hiện nay tiền được quay vòng rất nhanh thể hiện qua lượng hợp đồng ứng trước tiền bán chứng khoán, lượng khách hàng có nhu cầu cầm cố tăng mạnh.
Thứ ba, nếu như năm 2008 và đầu năm 2009, nhiều NĐT nước ngoài chạy khỏi TTCK Việt Nam bằng cách bán ra trái phiếu, cổ phiếu, thì thời gian gần đây dòng tiền đã đầu tư ròng vào thị trường Việt Nam (tháng 4 - 5, đầu tư ròng 25 triệu USD).
Dòng tiền chảy mạnh trên TTCK còn xuất phát từ một lý do nữa, đó là việc nhiều quỹ đầu tư lớn tại Việt Nam thay đổi chiến thuật. Giám đốc một quỹ đầu tư lớn cho hay, nếu như trước kia cổ đông của quỹ yên tâm với chiến lược đầu tư dài hạn mà ban điều hành đã vạch ra thì nay họ trực tiếp yêu cầu quỹ phải lướt sóng. Cụ thể, ngay cả danh mục cổ phiếu đưa vào dạng đầu tư dài hạn, tham gia nắm giữ từ khi IPO, giờ họ cũng mua đi, bán lại liên tục. Động thái của những NĐT tổ chức như vậy khiến cho thanh khoản trên thị trường gia tăng rất cao.
Thật khó có thể thống kê dòng tiền trên thị trường chảy từ đâu, song nhìn vào các phân tích kỹ thuật có thể thấy VN-Index đã thoát khỏi xu thế hoàn giá trị (tăng) của quá trình giảm từ tháng 9/2008 - 2/2009; chỉ số Fibonacci Retracement không còn ngưỡng cản và được hỗ trợ mạnh trong khoảng 440 - 500 điểm, chỉ số sức mạnh RSI đạt mức 83,4 - cao nhất kể từ đầu tháng 9/2008 tới nay. HASTC-Index được nhận định duy trì tương quan cao với VN-Index, dự kiến chung kịch bản vận động với chỉ số sàn HOSE, với khoảng dao động từ 160 - 186 điểm. Và một cơ sở để nhiều NĐT bị kích thích tâm lý đuổi theo thị trường là TTCK thế giới cũng đang tăng nhiệt trở lại. Đã nhiều lần dự báo và lỡ trớn, giờ đây các CTCK chọn giải pháp an toàn nhất bằng cách đưa lời khuyên “NĐT cần thận trọng với sức tăng nóng của thị trường...”.
Anh Việt
đầu tư chứng khoán
