Tiền gửi giảm: Ngân hàng "chùn tay" trước BĐS, CK
Sau 3 tháng đầu năm tăng mạnh, trong hơn một tháng qua, tốc độ tăng dư nợ của hệ thống ngân hàng đã giảm. Vốn không còn đổ vào bất động sản và chứng khoán.
Tiền gửi sụt giảm
Tổng dư nợ đến cuối tháng 4/2008 so với cuối năm 2007 của các tổ chức tín dụng (TCTD) tăng tới 14,73%. Đây là mức tăng rất cao nếu so với chỉ tiêu tăng 30% trong cả năm 2008 của hệ thống. Tuy nhiên, dư nợ tháng 4 đã chậm lại, chỉ tăng 1,66% so tháng trước (TP.HCM - trung tâm kinh tế lớn nhất chỉ tăng 0,15%).
Nguyên nhân tốc độ tăng trưởng tín dụng chậm trước hết là do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã dùng công cụ dự trữ, tín phiếu NHNN bắt buộc “giam” lại một phần vốn huy động của các TCTD không cho đưa vào lưu thông. Mặt khác do nguồn vốn huy động của các ngân hàng tăng rất chậm, chỉ bằng khoảng 1/3 tốc độ tăng dư nợ.
Vốn huy động đến cuối tháng 3/2008 của Hà Nội - địa phương có thị phần vốn huy động lớn nhất toàn quốc - không tăng so với cuối năm 2007, nhưng cùng thời kỳ dư nợ lại tăng 16,6%. Đây là một diễn biến nhiều năm nay chưa từng xảy ra đối với hệ thống ngân hàng. Tiền gửi là cơ sở chính của các khoản cho vay. Vốn huy động giảm trong tháng 4 đã khiến tốc độ tăng dư nợ thấp hơn nhiều so các tháng trước.
Tiền gửi tăng chậm/giảm còn khiến nhiều ngân hàng khó khăn trong việc thanh khoản. Đây là một trong những lý do tại sao khối NHTMCP - khối có tốc độ tăng tín dụng rất cao năm 2007 nay đã chậm lại rất nhiều (Hà Nội tốc độ tăng trưởng tín dụng chung là 16,6%, khối NHTMCP chỉ 12,9%).
Đáng chú ý là trong khi tốc độ tăng dư nợ của các NHTM nội địa chậm lại rõ rệt thì tốc độ tăng dư nợ 4 tháng đầu năm của khối chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các công ty tài chính (phần lớn của các tập đoàn kinh tế) vẫn tăng mạnh (trên 35% so cuối năm 2007). Nguyên nhân các TCTD này ít khó khăn về thanh khoản so các NHTM nội địa, bên cạnh đó lãi suất cho vay cũng thấp hơn nên lượng khách hàng vay đông.
Vốn không còn đổ vào bất động sản và chứng khoán
Mặc dù NHNN không nhắc nhở nhiều về việc cho vay bất động sản và chứng khoán nữa, nhưng diễn biến vừa qua của hai thị trường này đã khiến các ngân hàng phải “chùn tay”.
Khách hàng vay vì mục đích kinh doanh, đầu tư BĐS và chứng khoán hiện nay rất ít cơ hội tiếp cận vốn tín dụng. Không những hạn chế rất nhiều cho vay BĐS và chứng khoán, nhiều ngân hàng còn đang rất muốn rút một phần vốn ra khỏi hai lĩnh vực này nhưng bất lực vì tính thanh khoản của thị trường hiện rất kém.
Với lượng vốn ít và kỳ hạn huy động ngắn, nhiều ngân hàng tìm mọi cách tăng nhanh vòng quay vốn. Vì vậy, cho vay xuất nhập khẩu, cho vay hàng hóa thông thường đang được chú ý. Đối với những ngân hàng có nguồn vốn tương đối dồi dào thì tiếp tục đẩy mạnh cho vay tiêu dùng vì nguồn trả nợ bằng thu nhập của người vay khá ổn định, ít rủi ro.
Dư nợ sẽ tiếp tục tăng chậm
Nếu NHNN không có tín hiệu nới lỏng hơn một chút chính sách tiền tệ thì chắc chắn trong quý 2 và quý 3 năm nay các ngân hàng cũng không có điều kiện để tăng tín dụng mạnh. Diễn biến này sẽ giúp mục tiêu kiềm chế lạm phát của Chính phủ có khả năng đạt được.
Một số tác động tích cực của việc giảm tăng dư nợ là do không vay được nhiều vốn từ ngân hàng, các doanh nghiệp sẽ phải tính toán kỹ càng hơn việc triển khai các dự án, phương án sản xuất kinh doanh.
Trong khi đó, để duy trì và tìm kiếm lợi nhuận, ngân hàng phải chú trọng hơn đến các mảng dịch vụ phi tín dụng... Tuy nhiên việc ngân hàng thiếu vốn cho vay hiện nay sẽ có một số hệ quả không tích cực như: doanh nghiệp nhỏ và các hộ kinh doanh khó vay vốn; ngân hàng ít khả năng cho vay hoặc đầu tư các tài sản dài hạn; không có vốn, thị trường bất động sản và chứng khoán khó có thể sôi động lại trong năm 2008….
Giảm tốc độ tăng dư nợ làm cho các hoạt động kinh tế giảm, nhu cầu tụt thấp và tỷ lệ lạm phát cũng giảm theo. Dù đáng tiếc nhưng hạn chế tốc độ tăng dư nợ lại là một trong những cách hữu hiệu để kiềm chế lạm phát.
vnn
