Tiếng chuông tiếp tục mở cửa thị trường phân phối đã điểm

Tiếng chuông tiếp tục mở cửa thị trường phân phối đã điểm

Các nhà bán lẻ lớn trong nước như Saigon Co-op Mart sẽ đứng vững trong "cơn sóng" hội nhập?

Ngày hôm nay (1/1/2009), cánh cửa thị trường tiếp tục rộng mở, cho phép DN 100% vốn nước ngoài tham gia. Môi trường bán lẻ trở nên phong phú nhưng cũng dấy lên cuộc đua cạnh tranh khốc liệt.

* Nhà đầu tư nước ngoài ồ ạt thăm dò

Chỉ chờ khi tiếng chuông mở cửa đã điểm, các đại gia trong lĩnh vực phân phối mới “lật bài ngửa” kế hoạch của mình. Không dưới 10 đại gia bán lẻ ở cả châu Âu, châu Á lẫn châu Mỹ đã chuẩn bị “vũ khí” từ lâu, sẵn sàng thâm nhập thị trường Việt Nam.

Ngày 11/12 vừa qua, các CEO của hãng pizza lớn thứ năm ở Mỹ Round Table cùng với hai nhà hàng khác là The Melting Pot và Carl’s Jr đã có mặt tại Việt Nam để tìm kiếm cơ hội franchise cho doanh nghiệp trong nước.

Riêng tại TP. Hồ Chí Minh sẽ có 15 siêu thị bán lẻ và bán buôn của Lotte Mart. Mở đầu chuỗi siêu thị là Lotte Mart Nam Sài Gòn (Hàn Quốc) khai trương hôm 8/12, có tổng vốn đầu tư 75 triệu USD, trên diện tích 31.000m2. Ngày 18/12 Lotte Mart cũng đã tiếp tục khai trương siêu thị thứ 2.

Ngày 17/12, siêu thị điện máy Best Carings chính thức đi vào hoạt động tại Trung tâm Thương mại Lotte Mart (Q.7, TP. Hồ Chí Minh). Đây là siêu thị trên hợp đồng “bắt tay” giữa Tập đoàn bán lẻ Best Denki (Nhật Bản) và Công ty tiếp thị Bến Thành. Best Carings đặt mục tiêu mở rộng thêm 10 siêu thị nữa tại Việt Nam trong 3 năm tới.

Các DN như Metro Cash& Carry, Big C (Pháp)..., Parkson (Malaixia) đã có mặt từ hàng chục năm nay cũng đang củng cố vị thế của mình trên thị trường và đang xin phép mở thêm điểm bán thứ 2, đồng thời có kế hoạch mở rộng thêm hệ thống siêu thị của mình.

Tuy nhiên, theo bà Hoàng Thị Tuyết Hoa- Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Bộ Công Thương, phụ trách bộ phận cấp giấy phép cho DN 100% vốn nước ngoài- cho rằng: Khó khăn chung của các nhà phân phối nước ngoài vào Việt Nam là vị trí, mặt bằng mở siêu thị, trung tâm bán lẻ. Bởi vì vị trí trong nội thành các thành phố lớn không phải dễ tìm. Hơn nữa, nhà đầu tư nước ngoài phải tuân thủ nghiêm ngặt quy hoạch mạng lưới thương mại. Trong lúc mức thu nhập trên đầu người của Việt Nam còn thấp, các hãng bán lẻ lớn trên thế giới như Wal-Mark (Mỹ), Carrefour và Leroy Mertin (Pháp), Metro và Tengelmann (Đức), Tesco và B&Q (Anh)… khó có thể chấp nhận chịu lỗ trong nhiều năm để nằm chờ tới khi mức thu nhập của người dân Việt Nam lên cao. Vì thế, trước mắt, các nhà đầu tư nước ngoài có xu hướng vào bằng cách nhượng quyền thương mại, hoặc một số thương hiệu mỹ phẩm, quần áo, giày dép nổi tiếng như Lois Vuitton, Lacenza, Calvin Klein ... sẽ chỉ mở một cửa hàng thăm dò nhu cầu.

* DN trong nước phát huy nội lực

Trước nguy cơ làn sóng các nhà bán lẻ tràn vào Việt Nam, sự cạnh tranh khốc liệt đã hiện hữu, từ cuối năm 2007, 130 DN phân phối trong nước đã đồng lòng ký cam kết thành lập Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR), được xem là cơ quan bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các thành viên. 4 tập đoàn bán lẻ lớn trong nước là Hapro, Satra, Saigon Co.op và Phú Thái bắt tay thành lập Công ty cổ phần đầu tư và phát triển thị trường phân phối Việt Nam (VDA), với vốn điều lệ lên tới 6.000 tỷ đồng với mục tiêu liên kết để cùng nhau đứng vững và nhanh chóng chiếm những vị trí lợi thế trên thị trường. Tổng Công ty Thương mại Hà Nội (Hapro Mart) đang khẩn trương thực hiện chiến dịch phát triển chuỗi các siêu thị, cửa hàng tiện ích, cửa hàng phục vụ các khu dân cư, mở rộng hệ thống cửa hàng bán lẻ ra các tỉnh nhằm chiếm lĩnh thị trường nông thôn. Trong năm 2008, Hapro Mart khai trương thêm 20 siêu thị, 200 cửa hàng tiện ích tại các tỉnh, thành. Dự kiến, đến năm 2010, Hapro sẽ hình thành hệ thống bán lẻ gồm 5 trung tâm thương mại, đại siêu thị, 50-70 siêu thị và 600 cửa hàng tiện ích để vươn lên trở thành nhà phân phối hàng đầu ở Việt Nam.

Là một trong những đơn vị có sự chuẩn bị "dài hơi", Liên hiệp hợp tác xã thương mại TP. Hồ Chí Minh (Sài Gòn Co.op) trước Tết Nguyên đán đã mở thêm 6 siêu thị Co.op Mart. Tổng giám đốc Sài Gòn Co.op, bà Nguyễn Thị Hạnh, tiết lộ: "Từ nay đến năm 2015 hệ thống Co.op Mart sẽ đạt số lượng 100 siêu thị bán lẻ. ". Cũng đang gấp rút tìm mặt bằng, Giám đốc điều hành hệ thống siêu thị Maximark Cộng Hòa, bà Nguyễn Ánh Hồng cho biết: Maxi Mark cũng đang tìm kiếm mặt bằng để mở rộng mạng lưới. Hiện nay Maxi Mark chỉ có hai siêu thị tại TP. Hồ Chí Minh, đó là con số còn rất khiêm tốn và cần mở rộng thêm.

Người tiêu dùng có nhiều lựa chọn

Dù muốn hay không, các DN Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt khi mở cửa thị trường. Nhưng sự chuẩn bị của các DN Việt Nam cho đến nay vẫn còn nhiều điều đáng lo ngại, như ông Lưu Tiến Long- Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội- cho biết: Mặc dù các cơ quan quản lý nhà nước ráo riết phổ biến, chuẩn bị nhưng khi “xuống” DN chẳng còn được bao nhiêu. Phải thừa nhận, DN Việt Nam yếu cả về vốn và hạ tầng. Theo kế hoạch, tới cuối năm 2009 Hà Nội mới xây dựng xong quy hoạch về cơ sở hạ tầng ngành thương mại, tuy nhiên, do việc hợp nhất địa giới hành chính nên dự kiến quy hoạch cũ chắc chắn bị phá vỡ. Nếu cứ lần chần như hiện nay, quy hoạch về hạ tầng cơ sở ngành thương mại Hà Nội phải đến... kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long mới xong .

Bà Hoàng Thị Tuyết Hoa cho biết thêm, từ khi thành lập bộ phận giải quyết những vấn đề mở cửa thị trường phân phối, chưa một DN nào của Việt Nam đến “gõ cửa” có ý kiến gì(?).

Trong các cuộc hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, cần cụ thể hóa những ưu tiên cho các nhà phân phối Việt Nam, như chính sách ưu đãi thuế phải thực sự công bằng (hiện Nhà nước miễn thuế 2 năm đầu và giảm 50% thuế 3 năm tiếp theo cho nhà đầu tư nước ngoài mà DN trong nước không được hưởng); rõ ràng trong quy hoạch theo hướng ưu tiên những mặt bằng thuận lợi cho DN Việt Nam; đồng thời lượng hóa nhu cầu kinh tế- ENT (số lượng các nhà cung cấp dịch vụ đang hiện diện trong một khu vực địa lúy, sự ổn định của thị trường và quy mô địa lý…) để đưa ra tiêu chí cấp phép cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên phải thừa nhận rằng, sự góp mặt ngày càng nhiều các cửa hàng tiện lợi, trung tâm thương mại, đại siêu thị bên cạnh kênh phân phối truyền thống như cửa hàng tạp hóa, chợ đã tạo nên bộ mặt phong phú, văn minh cho ngành bán lẻ Việt Nam. Đặc biệt, lượng hàng hóa phong phú, phong cách bán hàng chuyên nghiệp của DN nước ngoài... sẽ là áp lực khiến các DN trong nước buộc phải tự thay đổi mình.

Về phía người tiêu dùng, sự có mặt của nhiều DN trong ngành bán lẻ sẽ tạo cơ hội lựa chọn mua sắm được tốt hơn tùy thuộc vào nhu cầu của mình. Trong cuộc chơi sòng phẳng này, những DN bán lẻ nào năng động, đáp ứng tốt yêu cầu của khách hàng thì sẽ được người tiêu dùng lựa chọn.

Thanh Hương

Công Thương