Trật tự thế giới đang thay đổi?
Ai đó đã ngủ quên trong vài tháng qua có thể bị sốc khi thức dậy và đón nhận những tin mới về kinh tế toàn cầu. Sự ngạc nhiên mang đến không chỉ vì giá cổ phiếu của anh ta đã bị sụt giảm mạnh hay đồng euro lên giá mà còn vì những sự thay đổi trong thế giới quyền lực kinh tế.
Thời của những ngày mà các vụ đầu tư lớn thuộc về các nước phát triển dường như đang dần trôi qua. Nhiều năm nay, những quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Brazil đã ngày càng làm tốt hơn sự nghiệp công nghiệp hoá đất nước và thu lại các khoản lợi nhuận lớn, biến chúng thành các khoản dự trữ ngoại tệ khổng lồ. Hàng loạt các quốc gia nhỏ hơn, gồm có Ai Cập, Việt Nam và Nigeria cũng đang nhanh chóng trở thành các điểm phát triển đáng chú ý. Bức tranh tích cực này là kết quả của hàng loạt các yếu tố, trong đó gồm có chính sách kinh tế hợp lý được những quốc gia mới nổi thực hiện từ nhiều năm qua.
Bước mở rộng logic
Toàn cầu hoá đang giúp mở rộng sự thịnh vượng ra khắp thế giới. Kể từ năm 1980, thương mại thế giới đã tăng gấp năm lần. Nhu cầu xuất khẩu đã tạo ra nhiều việc làm ở tất cả các nơi, làm tăng thu nhập cho người dân bản địa và tiếp thêm động lực cho sự gia tăng tiêu thụ hàng hoá. Nhiều quốc gia mới nổi đang trở thành các nhà xuất khẩu hàng hoá và sự tăng giá của hàng hoá tiêu dùng một cách nhanh chóng đã làm sản sinh ra hàng kho tiền bạc cho những quốc gia trên. Đến lúc đó, tiền bạc lại tạo điều kiện và thúc đẩy các nước trên thực hiện những dự án hạ tầng lớn tại quê nhà, nâng cao sự thịnh vượng của người dân và sẵn sàng trợ giúp cho người dân khi nhu cầu hàng hoá từ nước ngoài giảm sút.
Phát triển kinh tế và mở rộng quyền lợi
Các nền kinh tế mới nổi đang hướng đến những lĩnh vực mới để đảm bảo sự phát triển nền kinh tế và mở rộng quyền lợi. Các quỹ vốn quốc gia (SWF) đang lùng sục, tìm kiếm khắp thế giới các cơ hội làm ăn có nhiều lợi nhuận nhất, không chỉ dừng ở các quốc gia công nghiệp phát triển như đã từng làm trong thời gian qua tại Mỹ, Anh, Pháp... mà còn tới cả những nước đang phát triển. Có vẻ trái với lẽ thường nhưng hàng loạt quỹ SWF đang mở rộng kênh đầu tư tới khắp toàn cầu, ví dụ Saudi Arabia đầu tư nhiều tiền tới lĩnh vực viễn thông của Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc đã tập trung sự chú ý đầu tư vào Châu Phi.
Tất cả những điều đó có nghĩa gì với trật tự kinh tế thế giới ? Ở mức độ vi mô, hoạt động kinh doanh sẽ trở nên cạnh tranh quyết liệt hơn khắp toàn cầu khi ngày càng có nhiều Cty tham gia cuộc chiến để tranh giành thị phần. Thay vì phát triển trên thị trường quê nhà, họ chỉ cần có một chi nhánh mạnh để kinh doanh ở đó. Trên bình diện vĩ mô, cách thức quản lý và sự chuyển hướng mạnh mẽ sang minh bạch hoá sẽ trở thành nhu cầu tất yếu và được chấp thuận rộng rãi. Do đó, các nhà lãnh đạo chấp nhận quan điểm sự lớn mạnh của các quỹ vốn đầu tư quốc gia SWFs không phải là sự đe doạ xét trên phạm vi ngắn hạn. Tất nhiên những quyền lợi quốc gia nhạy cảm sẽ phải được bảo vệ nhưng lợi ích của các mối quan hệ gần gũi về vốn giữa các nước là điều không thể phủ nhận.
Một điều chắc chắn, những nhà đầu tư ở xa đang có mặt khắp nơi, từ quốc gia đang phát triển đến các nước phát triển để hoạt động đầu tư kinh doanh. Và những nhà đầu tư này cũng đồng cam cộng khổ với thị trường nói chung vì dù các thị trường mới nổi không phải là nguồn gốc của tình hình khủng hoảng tài chính hiện nay trên thế giới và không có liên quan trực tiếp nhưng thị trường tài chính của những nước này cũng bị ảnh hưởng nặng của rối loạn tài chính quốc tế. Chắc chắn trong những năm tới, dòng vốn của các nước mới nổi sẽ tăng nhanh, đây là điều tốt về nguyên tắc nhưng các thị trường muốn đón nhận dòng vốn này cần làm quen với sự tràn vào mạnh mẽ của nguồn tiền mới để sử dụng nó có hiệu quả cao nhất.
Các hiệp sĩ áo trắng đến từ Trung Đông và Châu Á đang ngày càng nổi lên nhiều để cứu sống các biểu tượng tài chính phương Tây như các ngân hàng UBS, Citigroup, Morgan Stanley và Merrill Lynch.
dddn
