TTCK ngóng gói kích cầu thứ hai
Nhiều ý kiến bày tỏ ủng hộ quan điểm nên có gói kích cầu thứ hai trong khi Chính phủ đang tham khảo ý kiến các chuyên gia, để cân nhắc có đưa ra gói kích cầu tiếp theo vào cuối tháng 10 này hay không. Vấn đề này đang thu hút sự quan tâm của NĐT, bởi nếu gói kích cầu thứ hai chính thức được thực thi sẽ tạo ra lực đỡ đáng kể về tâm lý cho TTCK.
Một câu hỏi đặt ra là gói kích cầu thứ hai nên kích vào đâu và kích như thế nào để mang lại hiệu quả? Theo nhiều ý kiến, ngoài hỗ trợ tín dụng, gói kích cầu thứ hai cần có những biện pháp phi tín dụng như cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, để kích thích nền kinh tế theo hướng dài hơi.
Ủng hộ quan điểm cần có gói kích cầu thứ hai, nhưng chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, gói kích cầu này phải khắc phục được những hạn chế của gói kích cầu thứ nhất: hỗ trợ quá nhiều đối tượng, chưa kiểm soát chặt chẽ luồng vốn đưa ra, còn xuất hiện cơ chế xin - cho khi làm thủ tục vay vốn…
Về hỗ trợ tín dụng, theo ông Doanh, gói kích cầu thứ hai nên thu hẹp đối tượng được hỗ trợ, trong đó tập trung cho các DN nhỏ và vừa, bởi hiện chỉ có 20% số DN này tiếp cận được với nguồn vốn kích cầu, trong khi khối DN nhỏ và vừa tạo ra một lượng của cải, việc làm khá lớn cho xã hội. Với quan điểm không nên hy sinh ngân sách để hỗ trợ tràn lan, ông Doanh đề xuất, nếu tiếp tục hỗ trợ lãi suất thì khoản hỗ trợ phải thấp hơn 4%/năm, vì giữ mức như hiện nay làm méo mó lãi suất quá lớn. Đặc biệt, trong quá trình triển khai hỗ trợ lãi suất cần công khai các điều kiện để tạo cơ hội bình đẳng cho các DN trong tiếp cận vốn.
Cũng với quan điểm nên có gói kích cầu thứ hai và không nên hỗ trợ tràn lan, TS. Phạm Tất Thắng, nghiên cứu viên cao cấp của Bộ Công Thương đề xuất một cách làm khác, đó là ban hành chính sách để những DN nào có dự án, có chương trình sử dụng vốn mà tạo ra nhiều công ăn việc làm, hiệu quả, thì được cho vay vốn ưu đãi với mức lãi suất không quá thấp để loại bỏ nguy cơ DN vay tiền xong không đưa vào sản xuất - kinh doanh, mà gửi lại ngân hàng để ăn lãi suất chênh lệch.
Theo TS. Cao Sĩ Kiêm, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, vốn chỉ là một yếu tố trong gói kích cầu thứ hai. Để đảm bảo hiệu quả cho gói kích cầu này, cần đánh giá chính xác tác động của gói kích cầu thứ nhất đến đâu, nhằm giới hạn lại những đối tượng cần hỗ trợ. Trên cơ sở làm rõ mục tiêu ưu tiên của nền kinh tế trong thời gian tới, mà xác định những nhóm đối tượng cần hỗ trợ tín dụng, vừa giúp sử dụng đồng vốn hiệu quả, vừa giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Khi kinh tế vĩ mô tốt, thì sẽ tác động tích cực trở lại DN và dĩ nhiên TTCK sẽ được hỗ trợ.
Các ý kiến cũng cho rằng, do gói kích cầu thứ hai không phải là “chữa cháy” mà nhằm hỗ trợ cho sự phục hồi vững chắc của nền kinh tế, nên Chính phủ cần nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, để giúp DN giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh. Trước mắt, cần thực hiện triệt để mục tiêu cắt giảm 30% thủ tục hành chính trong quá trình thực hiện Đề án 30 như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Nhiều ý kiến cũng đề xuất nên ưu tiên gỡ “nút thắt” về đào tạo nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng. Theo ông Kiêm, gói kích cầu thứ hai nên tăng nguồn vốn cho hỗ trợ xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng trọng điểm… Các công trình này sẽ tạo động lực thu hút đầu tư, qua đó mở ra các cơ hội kinh doanh cho DN, giúp nền kinh tế sớm lấy lại đà tăng trưởng bền vững.
Tăng đầu tư cho cơ sở hạ tầng là cần thiết, nhưng ông Doanh cho rằng, để giảm thiểu phát sinh tiêu cực, gói kích cầu thứ hai nên làm rõ các danh mục đầu tư, nguồn vốn, nhất là thiết lập cơ chế giám sát việc giải ngân và sử dụng nguồn vốn này…
Ông Trương Đình Tuyển, Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại cho rằng, tuy khủng hoảng đã đến đáy, nhưng DN còn nhiều khó khăn nên vẫn cần hỗ trợ.
Hiện nay, có 2 luồng ý kiến về gói kích cầu thứ hai. Ý kiến thứ nhất là tiếp tục hỗ trợ lãi suất với mức khoảng 2% trong 6 tháng đầu năm 2010, chỉ dành cho đối tượng sản xuất và xuất khẩu. Luồng ý kiến thứ hai không dùng biện pháp hỗ trợ lãi suất, thay vào đó là thông qua việc Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất tái cấp vốn cho NHTM, cùng với việc giữ lãi suất cơ bản ở mức thấp, tạo điều kiện cho DN được hưởng lãi suất không quá cao... Những vấn đề này hiện đang được Chính phủ nghiên cứu và sẽ sớm có kết luận cuối cùng.
Hữu Hòe
Đầu tư chứng khoán
