Vietcombank, MB, VPBank và HDBank tăng tốc ra sao khi được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc?
Quyết định giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc của NHNN cho các tổ chức tín dụng tham gia tái cơ cấu là một cú hích thanh khoản cho 4 ngân hàng nhận chuyển giao. Chính sách này tác động đa chiều, vừa giảm chi phí vốn, vừa trực tiếp gia tăng thanh khoản và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.
Ngày 12/08/2025, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành Thông tư 23/2025/TT-NHNN, sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 30/2019/TT-NHNN về thực hiện dự trữ bắt buộc. Thông tư gồm 12 điều, có hiệu lực từ ngày 01/10/2025.
Theo đó, hai nhóm tổ chức tín dụng (TCTD) được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc gồm:
- TCTD hỗ trợ theo khoản 39 Điều 4 Luật Các TCTD số 32/2024/QH15, được giảm theo phương án phục hồi TCTD được kiểm soát đặc biệt đã được phê duyệt.
- TCTD nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt, giảm theo phương án chuyển giao bắt buộc đã được phê duyệt.
Mức giảm áp dụng đối với tất cả các loại tiền gửi phải tính dự trữ bắt buộc.
Dự trữ bắt buộc là số tiền mà tổ chức tín dụng phải gửi tại NHNN để thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia. Theo quy định, từ tháng 10/2025, các ngân hàng thương mại phải dự trữ bắt buộc tương đương 3% với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 12 tháng và 1% với tiền gửi kỳ hạn 12 tháng trở lên. Ngoài ra, các ngân hàng cần dự trữ tối thiểu 1-8% tương đương với các khoản tiền gửi ngoại tệ.
Được biết, 4 ngân hàng chính thức nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém gồm: Vietcombank nhận CBBank, đổi tên thành ngân hàng số VCBNeo; HDBank nhận DongABank chuyển thành ngân hàng số Vikki Bank; MB nhận chuyển giao Oceanbank, đổi thành ngân hàng số MBV; GPBank được chuyển giao về VPBank.
Cung ứng vốn cho nền kinh tế
PGS. TS. Nguyễn Hữu Huân - Giảng viên cấp cao, Đại học Kinh tế TPHCM cho rằng, Khi tỷ lệ dự trữ bắt buộc giảm, các ngân hàng có thể cung ứng một lượng vốn lớn hơn ra thị trường. Chẳng hạn, nếu tỷ lệ dự trữ bắt buộc giảm từ 3% xuống còn 1.5%, điều này có nghĩa là với mỗi 100 đồng huy động được, ngân hàng chỉ cần giữ lại 1.5 đồng thay vì 3 đồng như trước. Sự thay đổi này cho phép họ cho vay ra tới 98.5 đồng, cao hơn mức 97 đồng trước đây. Mặc dù chênh lệch 1.5 đồng không lớn, nhưng khi nhân với quy mô vốn khổng lồ của các ngân hàng lớn (đặc biệt là bốn ngân hàng chiếm tới 25% tổng dư nợ toàn ngành), con số này trở nên rất đáng kể.
Việc này không chỉ giúp các ngân hàng tối ưu hóa việc sử dụng vốn huy động mà còn có tác động lớn hơn đến toàn bộ nền kinh tế. Khi các ngân hàng cho vay được nhiều hơn, lượng tiền cơ sở trong nền kinh tế tăng lên. Thông qua hệ số nhân tiền tệ, sẽ khuếch đại khả năng tạo tiền, làm tăng lượng tiền trong lưu thông và thúc đẩy các hoạt động kinh tế.
Giảm chi phí vốn, tăng thanh khoản
Theo ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi, quyết định giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc của NHNN cho các tổ chức tín dụng tham gia tái cơ cấu là một cú hích thanh khoản mang tầm chiến lược cho 4 ngân hàng nhận chuyển giao. Chính sách này tác động đa chiều, vừa giảm chi phí vốn, vừa trực tiếp gia tăng thanh khoản và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.
Cơ chế cốt lõi là giải phóng lượng vốn lớn trước đây bị "đóng băng" tại NHNN với lãi suất thấp (0.5%/năm) để các ngân hàng đưa vào các tài sản sinh lời cao hơn. Với quy mô tiền gửi hiện tại, 4 ngân hàng liên quan (Vietcombank, MB, VPBank, HDBank) có thể giải phóng hàng chục nghìn tỷ đồng. Nguồn vốn này ngay lập tức củng cố dự trữ thanh khoản, mở rộng dư địa cho vay, giảm áp lực huy động và cải thiện biên lợi nhuận ròng (NIM).
Tác động cụ thể đến các ngân hàng như Vietcombank sẽ hưởng lợi tuyệt đối lớn nhất nhờ quy mô tiền gửi và tỷ lệ CASA vượt trội, tạo "đệm" vốn vững chắc để hỗ trợ CB Bank và tối ưu hóa danh mục tài sản. Vietcombank còn có thể linh hoạt điều tiết nguồn vốn này sang trái phiếu Chính phủ hoặc tín dụng doanh nghiệp chất lượng cao, vừa nâng lợi nhuận vừa bảo đảm các chuẩn mực an toàn vốn.
Trong khi đó, MB có thể tận dụng hệ sinh thái rộng và tốc độ luân chuyển vốn nhanh để củng cố OceanBank, đồng thời đẩy mạnh cho vay ở các phân khúc SME và bán lẻ hiệu quả.
Với VPBank, nguồn vốn được giải phóng sẽ là động lực tăng trưởng cho các mảng lợi suất cao như bán lẻ và tín dụng tiêu dùng, giảm áp lực chi phí vốn khi tiếp nhận GPBank.
HDBank với việc cơ cấu khách hàng đa dạng cho phép hấp thụ nhanh nguồn vốn mới, giúp ngân hàng vừa xử lý DongA Bank, vừa duy trì đà tăng trưởng mà không ảnh hưởng đến lợi nhuận.
Ở cấp độ vĩ mô, đây là biện pháp nới lỏng thanh khoản có chọn lọc, tập trung vào nhóm ngân hàng trụ cột đang thực thi nhiệm vụ tái cơ cấu, qua đó hỗ trợ hệ thống mà không gây rủi ro lạm phát. Về dài hạn, chính sách này giúp các ngân hàng củng cố vốn nội tại, giảm phụ thuộc vào huy động ngoài và nâng cao năng lực cạnh tranh bền vững.
Cát Lam
