Xuất khẩu hàng dệt may sang EU ngày càng khó
Doanh nghiệp xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Liên minh châu Âu (EU) đang gặp phải nhiều khó khăn và không dễ khắc phục ngay.
Mặc dù kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang EU gần đây đã bắt đầu tăng trở lại so với đầu năm, nhưng so với các thị trường truyền thống khác Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc..., thì tốc độ tăng còn chậm.
Số liệu thống kê của Bộ Công thương cho thấy, trong 9 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang Mỹ đạt 4 tỷ USD tăng 22,1% so với cùng kỳ năm ngoái; sang Nhật Bản đạt 700 triệu USD, tăng 15%, trong khi kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang EU chỉ tăng hơn 6% (1,18 tỷ USD).
Theo phân tích của Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), các nước Đông Âu, Bắc Phi vốn là nguồn cung ứng lớn hàng dệt may cho thị trường EU cách đây 10 năm hiện đã “hụt hơi”, nhường cơ hội và thị phần cho các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.
Cụ thể, Morocco giảm từ 5,92% thị phần của thị trường hàng dệt may EU vào năm 2000 xuống còn 3,45% năm 2009, Ba Lan từ 4,1% xuống chỉ còn 0,98%. Thổ Nhĩ Kỳ là nước xuất khẩu chủ lực sang EU cũng chỉ duy trì ở mức 14% thị phần trong nhiều năm gần đây. Vài năm trước, các doanh nghiệp (DN) dệt may Việt Nam đã tận dụng khá tốt cơ hội đưa hàng sang EU, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân đạt 12-13%/năm, nhưng năm nay cũng tỏ ra... đuối sức.
Theo một số chuyên gia, sự tăng trưởng không đạt như kỳ vọng trong những tháng qua chịu ảnh hưởng của một số nguyên nhân chính sau.
Thứ nhất, theo Vụ Thị trường châu Âu (Bộ Công thương), hiện DN Việt Nam khi xuất khẩu hàng sang EU đều gặp khó khăn, không riêng gì dệt may.
Ông Trần Ngọc Quân, Trưởng phòng EU (Vụ Thị trường châu Âu) cho biết, khó khăn đối với DN xuất khẩu vào EU, trước tiên là do thị hiếu, phong cách tiêu dùng, ngôn ngữ, văn hoá kinh doanh của mỗi nước, mỗi vùng khác nhau, trong khi đó hàng hoá vào thị trường EU lại được lưu thông trên toàn bộ 27 nước. Như vậy, việc tạo ra một sản phẩm và đưa sản phẩm vào được một nước và phải thích ứng với 26 nước còn lại là một thách thức không nhỏ đối với các DN Việt Nam.
Khó khăn thứ hai là thị trường EU có nhiều quy định kỹ thuật khá khắt khe với mục đích bảo vệ sức khoẻ con người, bảo vệ môi trường, mà cụ thể là “vướng” về quy định sử dụng hoá chất (Reach) đã có hiệu lực từ năm 2009.
Ông Nguyễn Văn Thông, Viện trưởng Viện Kinh tế dệt - may cho rằng, dệt may thuộc số các ngành công nghiệp sử dụng nhiều hoá chất. Các loại sợi, vải, quần áo và các phụ kiện dệt may đều có chứa nhiều loại hoá chất khác nhau như thuốc nhuộm, thuốc tẩy... Vì vậy, các nhà sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu và kinh doanh hàng dệt may có hàng bán tại EU đều phải xem xét và tuân thủ quy định Reach.
Một khó khăn nữa của DN trong việc kiểm tra chất lượng nguồn nguyên liệu đầu vào nhằm giảm thiểu những rào cản kỹ thuật khi xuất khẩu là thiếu vốn để đầu tư các trang thiết bị kiểm tra hiện đại. Bên cạnh đó, việc cập nhật các thông tin của các DN còn nhiều hạn chế cũng làm tăng nguy cơ gặp phải rủi ro trong xuất khẩu.
Ngoài ra, cũng phải kể đến việc EU vẫn đang tìm mọi cách để duy trì chính sách bảo hộ sản xuất nội khối. Việc tăng trưởng xuất khẩu quá nhanh đối với mặt hàng nào vào EU cũng có thể đưa đến những hậu quả không mong muốn là EU sẽ tiến hành các biện pháp tự vệ, chống bán phá giá.
“Đây cũng là một trong những khó khăn của DN Việt Nam, bởi DN vừa phải tìm cách tăng cường thâm nhập thị trường, vừa phải tính toán ở mức độ thế nào cho hợp lý để không phải là đối tượng của các biện pháp bảo hộ”, ông Quân nói.
Thế Hải
Đầu tư
