Cần đánh giá xác đáng kết quả các gói kích cầu
Bên lề Hội nghị ngành Công Thương 14 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung bộ lần thứ X tổ chức tại Ninh Bình vừa qua, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc phỏng vấn ông Võ Kim Cự, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, về vấn đề này.
Được biết, Hà Tĩnh là một trong những tỉnh sử dụng khá tốt nguồn vốn kích cầu của Chính phủ. Vậy nguồn vốn này đã phát huy hiệu quả như thế nào?
- Hiện nay, dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất trên địa bàn Hà Tĩnh đạt 3.535.656 triệu đồng, chiếm 34,42% tổng dư nợ toàn tỉnh. Trong đó chiếm tỷ trọng cao nhất là lĩnh vực nông và lâm nghiệp; tiếp đến là ngành thương nghiệp, công nghiệp, xây dựng, thuỷ sản... Nhờ các gói kích cầu thông qua việc hỗ trợ lãi suất đã giúp các doanh nghiệp giảm chi phí vay vốn, duy trì và phát triển sản xuất kinh doanh góp phần tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm cho người lao động. Nhiều doanh nghiệp đã tăng nhanh dư nợ tín dụng; tăng quy mô và năng lực sản xuất, kinh doanh. Có thể nói, nguồn vốn cho vay của ngân hàng, cộng với phần lãi suất được ngân sách nhà nước hỗ trợ đã tác động tích cực, đa chiều đến mọi mặt của đời sống xã hội địa phương, là “bà đỡ” giúp các doanh nghiệp, lĩnh vực, ngành nghề đứng dậy trong cơn suy giảm kinh tế, vươn lên đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh. Ví dụ: Công ty cổ phần Thương mại I Hà Tĩnh trước khi được hỗ trợ lãi suất (HTLS) chỉ có 60 người, sau khi được vay vốn HTLS số lao động đã tăng lên 92 người, thu nhập bình quân của người lao động 2.000.000đ/người; doanh thu 8 tháng đầu năm đạt gần 152 tỷ đồng; lợi nhuận đạt 1,2 tỷ đồng. Công ty đã xây dựng thêm một số cửa hàng kinh doanh tại địa bàn Can Lộc, Đức Thọ và TP. Hà Tĩnh. Công ty TNHH XNK Châu Tuấn, với số CBCNV lao động trước HTLS là 250 người, sau khi được HTLS đã tăng lên 300 người. Thu nhập bình quân 1.600.000đ/người/tháng... Đặc biệt, Công ty TNHH Trường An đang hết sức khó khăn, nhờ chủ trương kích cầu đã và đang khôi phục lại sản xuất, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động.
Thưa ông, đâu là những khó khăn trong việc thực hiện giải ngân vốn kích cầu? Chính phủ có nên tiếp tục triển khai gói kích cầu thứ 2 không, vì sao?
- Khó khăn nổi cộm nhất là việc hoàn chỉnh hồ sơ thủ tục vay vốn, trong đó then chốt là thiếu hoá đơn giá trị gia tăng và phiếu nhập kho, gây khó khăn trong xác định việc mua bán hàng hoá làm cơ sở để Ngân hàng xem xét cho vay. Riêng đối tượng cho vay theo QĐ 497, chủ yếu là hộ nông dân, quy định khi mua máy móc, vật tư, vật liệu xây phải có hoá đơn tài chính, đồng nghĩa với việc người mua phải chịu thêm 10% thuế giá trị gia tăng, làm cho việc hỗ trợ lãi suất mất hết ý nghĩa (thậm chí nếu mua vật tư nông nghiệp hoặc vật liệu xây dựng nhà ở thì người mua không những không được thụ hưởng chính sách mà còn phải mất thêm một khoản “Hoá đơn phí”). Tiếp đến loại máy móc, thiết bị được hỗ trợ lãi suất phải là loại sản xuất trong nước, nhưng đến nay Bộ Công Thương vẫn chưa ban hành được danh mục của các loại hàng hoá này; trong khi máy móc, thiết bị sản xuất trong nước chất lượng chưa cao và giá trị sử dụng thua hàng ngoại nhập…
Đối với các ngân hàng thương mại, do nhu cầu vốn cho vay hỗ trợ lãi suất quá lớn, nên tại địa bàn các chi nhánh không huy động đủ vốn để cho vay; hơn nữa, đến nay mức tăng trưởng tín dụng 8 tháng đầu năm của toàn địa bàn đã đạt xấp xỉ 37% (có chi nhánh tăng trên 40%), vượt xa chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm được phép (25%). Bên cạnh đó, đến nay tỷ lệ hộ nghèo giảm rất lớn (còn khoảng trên 13%), dẫn đến việc hỗ trợ lãi suất cho vay đối tượng này sẽ chiếm tỷ trọng thấp, trong khi đối tượng hộ cận nghèo lớn thì không được cho vay, mặc dầu nguồn vốn khá dồi dào nhưng không cho vay được (thậm chí phải rút vốn).
Theo tôi, vào giai đoạn 2, Nhà nước chỉ nên tập trung kích cầu cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng như sản xuất, hoạt động xuất khẩu; nhất là đối với lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn.
Theo ông, Chính phủ cần có giải pháp gì để các gói kích cầu phát huy hiệu quả tốt hơn?
- Tôi cho rằng, Chính phủ cần bổ sung, điều chỉnh chính sách hỗ trợ lãi suất cho phù hợp hơn với yêu cầu của thực tiễn, nhất là việc hỗ trợ đối với nông nghiệp, nông dân và nông thôn theo Quyết định 497/TTg; hỗ trợ hộ cận nghèo được thụ hưởng chính sách hỗ trợ lãi suất. Mặt khác, Hà Tĩnh vốn là một tỉnh nghèo, nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh và đầu tư phát triển đang đòi hỏi ngày càng lớn. Các đối tượng thuộc diện được hỗ trợ lãi suất theo chủ trương kích cầu của Chính phủ đang rất nhiều, trong khi dư nợ tín dụng của các chi nhánh ngân hàng thương mại đều vượt mức tăng trưởng Ngân hàng Trung ương quy định. Để đáp ứng nhu cầu vốn của địa phương, đề nghị Chính phủ dành một phần vốn ngân sách hỗ trợ các ngân hàng thương mại để cho vay theo chủ trương kích cầu của Chính phủ; đồng thời chỉ đạo các ngân hàng thương mại điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các chi nhánh trên địa bàn.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Ngọc Loan
Công Thương
