Tăng thuế nhiều mặt hàng: Hạn chế tiêu dùng hàng xa xỉ và có hại
Theo lộ trình của Bộ Tài chính, thời gian qua và giai đoạn tới sẽ tiếp tục dùng thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt để kiểm soát nền kinh tế, đặc biệt hơn thế là ngăn ngừa hiện tượng "tiêu nhiều hơn có" như thời gian vừa qua.
Liên tiếp nhiều tháng qua, Chính phủ đã dùng thuế như một công cụ hữu ích để hạn chế nhập siêu, kiềm chế tiêu dùng hàng xa xỉ.
Tiêu nhiều hơn có
Theo phân tích của nhiều chuyên gia kinh tế thì trong giai đoạn vừa qua, người tiêu dùng (NTD) VN đã có xu hướng tiêu dùng là "tiêu nhiều hơn có". Điều này cũng phù hợp với đánh giá của Chính phủ được công bố vừa qua là "trong khi hiệu quả kinh tế chậm cải thiện, mức độ tăng trưởng chậm thì lại có xu hướng tiêu dùng nhiều hơn...".
Những đánh giá này đã đúng khi dù đến nay chưa có thống kê cụ thể, song đánh giá chung của hệ thống ngân hàng thì hạn mức cho vay mua nhà, mua ôtô đã tăng đáng kể trong suốt năm 2007 và đầu năm 2008.
Riêng với ôtô, dù việc tăng thuế áp dụng từ lâu và ở mức cao thì trong 5 tháng đầu năm 2008, đã có hơn 35.000 xe ôtô được nhập về VN với kim ngạch hơn 625 triệu USD, tăng hơn 6 lần so với cùng kỳ 2007.
Đối với hàng loạt các mặt hàng xa xỉ khác như vàng thì 4 tháng đầu năm 2008, VN cũng đã nhập tới hơn 43 tấn vàng, tương ứng với hơn 1,2 tỉ USD. Một số mặt hàng khác như mỹ phẩm thì chỉ trong quý I/2008, VN cũng đã phải chi tới 27 triệu USD...
Theo nhận định của Bộ Công thương thì chính xu hướng tiêu dùng kiểu "tiêu nhiều hơn có" đã tác động đáng kể đến kim ngạch NK. Còn một số chuyên gia Bộ Tài chính thì cho rằng xu hướng tiêu dùng thời gian qua đã có những biểu hiện lệch lạc.
Bản thân nhiều NTD cũng nhận thấy trong một thời gian dài, việc vay tiền ngân hàng để tiêu dùng đã trở thành một nhu cầu. Thậm chí lối tiêu dùng này có lúc còn trở thành xu thế khi đồng tiền trượt giá, lãi suất thấp...
Định hướng lại xu thế tiêu dùng
Đại diện Bộ Tài chính cho biết, thuế NK và Thuế TTĐB là thuế đánh vào DN nhập khẩu, nhưng NTD là đối tượng chịu thuế cuối cùng. Vì thế, việc tăng thuế để hạn chế NK, kiểm soát nền kinh tế và định hướng lại xu hướng tiêu dùng là rất cần thiết. Tuy nhiên, công cụ này cũng chỉ nhằm đánh vào những mặt hàng xa xỉ, không được khuyến khích tiêu dùng.
Theo con số của Tổng cục Thống kê thì với việc tăng thuế NK, lượng ôtô về VN đã giảm đáng kể trong tháng 5.2008 chỉ với gần 6.000 xe và có trị giá khoảng 96 triệu USD. Đây cũng là tháng đầu tiên của năm, lượng xe và kim ngạch NK giảm và được dự báo tiếp tục giảm trong thời gian tới. Tương tự cùng với ôtô, hàng loạt mặt hàng như mỹ phẩm, vàng... cũng đã được Bộ Tài chính tăng thuế.
Tuy nhiên theo nhận định của Bộ Tài chính thì với xu hướng tiêu dùng hiện nay, việc tăng thuế NK và điều chỉnh thuế TTĐB cần tiếp tục thực hiện nhằm điều tiết hàng hoá, góp phần hình thành xu hướng tiêu dùng lành mạnh. Theo đó, bộ này đã trình Quốc hội dự thảo với việc điều chỉnh và bổ sung một số mặt hàng sẽ phải chịu thuế TTĐB.
Cụ thể, bộ này bổ sung nhóm sản phẩm đã chế biến từ thuốc lá; ôtô dưới 24 chỗ ngồi vừa chở người vừa chở hàng; xe môtô có dung tích xilanh từ 175 phân khối trở lên; trò chơi điện tử có thưởng... vào danh mục chịu thuế suất thuế TTĐB.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cho biết: Với việc áp thuế suất theo như dự thảo, VN vẫn tuân thủ đầy đủ những cam kết khi gia nhập WTO. Bên cạnh đó, đây cũng là bước đi phù hợp với nền kinh tế và định hình lại xu hướng tiêu dùng. Điều này sẽ góp phần kìm chế lạm phát, ổn định kinh tế và xu hướng tiêu dùng trong giai đoạn dài hạn.
Biểu thuế suất TTĐB dự kiến áp dụng từ 2010: Rượu từ 20 độ trở lên chịu mức thuế suất là 60% thay cho 2 mức 30% và 65%; bia được áp thuế 55% thay cho mức 75% và 40% hiện nay.
Thuốc lá điếu, xì gà và sản phẩm đã chế biến từ thuốc lá chịu thuế TTĐB 65%. Xe máy dung tích 175cc trở lên chịu thuế suất 20%. Trò chơi điện tử có thưởng chịu thuế 30%.
Riêng với mặt hàng ôtô: Xe dưới 10 chỗ ngồi dung tích từ 2.000cc trở xuống có mức thuế suất là 50%; xe có dung tích trên 2.000cc-3.000cc chịu mức 60%; xe có dung tích trên 3.000cc chịu mức 70%.
lđ
