Thương vụ thâu tóm đế chế 7-Eleven trị giá 47 tỷ USD chính thức đổ vỡ
Trong một diễn biến bất ngờ, nhà bán lẻ Canada Couche-Tard đã chính thức rút lại đề xuất mua lại Seven & i Holdings - công ty mẹ của chuỗi cửa hàng tiện lợi 7-Eleven nổi tiếng toàn cầu - sau gần 1 năm đàm phán căng thẳng.
Thông báo được đưa ra trong ngày 17/07, khiến cổ phiếu Seven & i lao dốc mạnh. Sàn giao dịch chứng khoán Tokyo phải tạm dừng giao dịch cổ phiếu Seven & i trong khoảng hai giờ, và khi mở cửa trở lại, cổ phiếu đã giảm 8.8%, sau đó tiếp tục lao xuống gần 10%.
Giải thích về lý do rút lui, Couche-Tard - công ty vận hành chuỗi Circle K – cho biết "thiếu sự tham gia mang tính xây dựng" từ phía Seven & i. Đây là cái kết đầy tiếc nuối cho thương vụ từng được kỳ vọng trở thành vụ mua lại nước ngoài lớn nhất trong lịch sử doanh nghiệp Nhật Bản với mức giá 47 tỷ USD.
Seven & i bày tỏ sự "thất vọng" nhưng "không ngạc nhiên" trước quyết định này. Công ty Nhật Bản cáo buộc Couche-Tard đưa ra quyết định "một phía dựa trên nhiều sự mô tả sai lệch”.
Năm ngoái, chủ sở hữu chuỗi cửa hàng tiện lợi Circle K đã đề xuất mua Seven & i với giá 47 tỷ USD trong thương vụ M&A lớn nhất tại Nhật Bản, nhưng mọi thứ không diễn ra suôn sẻ và kế hoạch thâu tóm hoàn toàn đã đổ vỡ.
Đáng chú ý, trong ngày 17/07, công ty Canada đã đưa ra hai đề xuất khác thay vì thâu tóm toàn bộ. Đầu tiên là đề xuất mua lại 7-Eleven International (mảng kinh doanh quốc tế) và thanh toán bằng cổ phần của Couche-Tard. Đề xuất thứ hai là mua 100% mảng kinh doanh bên ngoài Nhật Bản và 40% hoạt động kinh doanh tại Nhật Bản của Seven & i.
"Seven & i thiếu thiện chí"
Vào tháng 5/2025, hai bên đã ký thỏa thuận bảo mật thông tin để tiến hành thẩm định và đàm phán. Tuy nhiên, cuộc đàm phán dường như đã rơi vào bế tắc. Couche-Tard cho biết họ đã gửi danh sách thẩm định từ tháng 4 và tháng 5, nhưng không nhận được câu trả lời cho những câu hỏi quan trọng.
Điểm nóng của xung đột dường như nằm ở gia đình Ito - một trong những cổ đông hàng đầu của Seven & i. "Chúng tôi đã nhiều lần tìm kiếm một cuộc đối thoại thân thiện với gia đình Ito nhưng họ đã không mở lòng với bất kỳ cuộc trò chuyện nào", Couche-Tard viết trong thư gửi ban lãnh đạo Seven & i.
"Không có sự tham gia chân thành hoặc mang tính xây dựng từ Seven & i. Thay vào đó, các bạn đã tham gia vào một chiến dịch tính toán nhằm che giấu và trì hoãn, gây tổn hại lớn cho công ty và các cổ đông”.
Từ góc độ Seven & i, họ khẳng định đã "liên tục tham gia một cách thiện chí và mang tính xây dựng" để tìm kiếm thỏa thuận có lợi cho cổ đông. Tuy nhiên, công ty cũng thẳng thắn về "những rào cản chống độc quyền bất thường" và "khung thời gian kéo dài để đi qua quy trình điều tiết" mà thương vụ sẽ phải đối mặt.
Giám đốc Tài chính Seven & i, Yoshimichi Maruyama, đã gián tiếp thừa nhận tình trạng đình trệ trong cuộc họp báo tháng 7: "Chúng tôi hiện đang chờ xem Couche-Tard sẽ đề xuất những điều khoản nào, nhưng dù vậy, chúng tôi đang tiến về phía trước với chiến lược riêng của mình”.
Thực tế, trong suốt quá trình đàm phán, Seven & i đã nỗ lực củng cố vị thế độc lập. Hồi tháng 3, công ty đã công bố kế hoạch tái cấu trúc toàn diện bao gồm chương trình mua lại cổ phiếu quy mô lớn, đưa công ty con tại Mỹ lên sàn, và bán các mảng kinh doanh không cốt lõi như chuỗi siêu thị cho Bain Capital.
Seven & i cũng đã bổ nhiệm đội ngũ lãnh đạo mới do Stephen Hayes Dacus – trước đó giữ chức Thành viên HĐQT độc lập - dẫn đầu, nhằm tăng cường niềm tin từ cổ đông.
"Kế hoạch của chúng tôi rất cụ thể và có thể thực hiện được", công ty khẳng định trong tuyên bố mới nhất, đồng thời cam kết công bố chiến lược tăng trưởng mới vào tháng tới.
Thất bại của thương vụ này đánh dấu một cột mốc trong xu hướng mở cửa M&A tại Nhật Bản. Chính phủ và cơ quan quản lý tài chính đã liên tục kêu gọi các công ty niêm yết tập trung vào lợi ích cổ đông và xem xét nghiêm túc các đề xuất mua lại từ năm 2023.
Vũ Hạo (Theo Nikkei Asia)
