Doanh nghiệp vừa và nhỏ “khát” vốn ngân hàng
Vì không có tài sản thế chấp ngân hàng mà nhiều doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ đã phải quay lưng lại với ngân hàng, bỏ lỡ các cơ hội và dự án kinh doanh hiệu quả...
Vì không có tài sản thế chấp ngân hàng mà nhiều doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ đã phải quay lưng lại với ngân hàng, bỏ lỡ các cơ hội và dự án kinh doanh hiệu quả.
Đáng tiếc là điều này đang trở thành tình trạng khá phổ biến hiện nay, nhất là khi các ngân hàng đang e dè trong việc cho vay qua hình thức tín chấp.
Mới đây, Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt
Phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ sử dụng vốn tự có
Bà Võ Thị Mượt, Giám đốc Công ty TNHH Hưng Phát cho biết, khi bắt đầu khởi nghiệp, chỉ nhờ được vào nguồn vốn tự có và vay mượn của bạn bè người thân. Lúc đó, không dám nghĩ tới việc vay vốn ngân hàng vì không có tài sản thế chấp. Đến nay, khi doanh nghiệp đã ăn nên, làm ra thì mới giám nghĩ tới việc vay vốn. Tuy nhiên, với điều kiện phải thế chấp tài sản thì thực sự vẫn là điều rất khó khăn cho đơn vị.
“Với một đơn vị đã có thành tích trong hoạt động sản xuất kinh doanh về sự phát triển như chúng tôi còn ngại vay vốn ngân hàng vì sợ không đủ điều kiện thì những doanh nghiệp mới thành lập với quy mô nhỏ quả là điều viễn tưởng”, bà Võ Thị Mượt nhận xét.
Tương tự, Công ty TNHH Hải Gia - một trong những đơn vị tiêu biểu về hoạt động sản xuất kinh doanh của Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng bắt đầu cọ sát với thương trường bằng nguồn vốn tự có. Theo bà Dương Thị Hải Hà, GĐ Công ty TNHH Hải Gia: “Ngân hàng chỉ cho vay khi doanh nghiệp có tài sản thế chấp. Vì vậy, mặc dù đã có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp vay ngắn hạn nhưng chúng tôi chỉ có cách “đứng ngắm” nguồn vốn từ ngân hàng. Thực tế, năm ngoái, công ty đã rất muốn vay tiền để phát triển dự án nhưng không ngân hàng nào cho vay vì không có tài sản thế chấp. Điều đang nói là với một dự án dù được chúng tôi chứng minh khả thi tới đâu thì vẫn không thể có tiền được từ ngân hàng vì những đơn vị này chưa ứng dụng linh hoạt điều kiện cho vay tín chấp”.
Thông cảm với những bức xúc chung về khả năng vay vốn, bà Nguyễn Hoàng Dung, Gíam đốc doanh nghiệp Huy Hoàng Dung cho biết: “Không khổ gì bằng muốn phát triển sản xuất kinh doanh, muốn làm ăn lớn mà thiếu vốn, đồng thời không có gì khiến tôi lao đao bằng việc khi biết ngân hàng có tiền mà không vay được. Có doanh nghiệp có tài sản còn khó vay tiền từ ngân hàng. Nguyên nhân làm hạn chế khả năng vay vốn của doanh nghiệp là sự thiếu thông tin từ ngân hàng, trong đó thủ tục về kiểm tra, đánh giá tài sản thế chấp vẫn còn phức tạp và thông tin hướng dẫn về thủ tục vay vốn tín chấp; trình độ của một số nhân viên ngân hàng còn hạn chế dấn tới việc hướng dẫn một cách sơ sài”.
Cần tăng khả năng cho vay tín chấp
Nhận xét về khả năng phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ với nguồn vốn từ ngân hàng, ông Trương Đức Ngãi, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam cho rằng với quy mô hạn chế thì đa số các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam thường tự hoạt động với nguồn vốn tự huy động mà ít vay từ ngân hàng.
Trong khi đó, một trong những hoạt động quan trọng của ngân hàng là thu lời từ hình thức cho vay. Tuy nhiên, ngay chính ngân hàng cũng hoạt động theo hình thức doanh nghiệp nên họ cũng phải tính tới những rủi ro và phải nắm chắc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vay vốn.
Chính các điều kiện hoạt động mang tính đặc thù mà thủ tục hay điều kiện cho doanh nghiệp vay từ ngân hàng có phần hạn chế. Hiện trong 200.000 doanh nghiệp thì có tới 97% doanh nghiệp vừa và nhỏ và đóng góp 50% GDP. Tuy nhiên, có tới 40% doanh nghiệp thuộc loại nhỏ với số vốn dưới 5 tỷ đồng.
“Buôn tài không bằng dài vốn”, các doanh nghiệp này rất cần nguồn vốn vay từ ngân hàng. Chính vì thế, Chính phủ đã có Nghị định 90 để tạo điều kiện vay vốn cho doanh nghiệp nhưng thực tế chỉ có 20% doanh nghiệp được thực hiện theo.
Một hạn chế trong vay vốn mà các doanh nghiệp đề cập tới là nguyên nhân chủ quan từ phía các ngân hàng. Theo bà Nguyễn Thị Sơn, Viện trưởng Viện khoa học pháp lý và kinh doanh quốc tế, có những doanh nghiệp có khả năng thế chấp tài sản nhưng cũng không vay được vốn ngân hàng bởi cán bộ ngân hàng định giá tài sản của họ quá ít, chỉ bằng 1/3 giá trị tài sản thực tế mà họ đem ra thế chấp.
Hệ quả của việc này là doanh nghiệp “tự ái” về sự không công bằng và họ sẽ phải chịu rủi ro lớn gấp nhiều lần nếu như làm ăn thua lỗ và bị ngân hàng cầm cố tài sản. Do đó, các doanh nghiệp có thể “quay lưng”, không muốn vay vốn ngân hàng.
Tuy nhiên, cũng theo bà Sơn, tình trạng này có thể khắc phục được nếu như các ngân hàng tích cực chỉnh đốn. Việc tạo điều kiện để doanh nghiệp vừa và nhỏ vay được vốn ngân hàng là mở rộng khả năng cho vay tín chấp.
Cân nhắc những yếu tố hạn chế từ sự rủi ro mà ngân hàng phải lãnh chịu đối với hình thức này, bà Nguyễn Thị Sơn cho rằng, ngân hàng cần tạo thêm cơ sở để các doanh nghiệp tạo ra hình thức tín chấp. Theo đó, chấp nhận cho doanh nghiệp vay vốn khi có sự bảo lãnh của một đơn vị nào đó có uy tín và có vị thế quan trọng.
“Ví như, trước đây khi còn làm Giám đốc Legamex, chúng tôi chỉ dựa vào LC của khách hàng thay cho nguồn vốn. Tuy nhiên, khi LC được thực thi thì phải nhập nguyên liệu và giao hàng. Khi đó với khả năng giao dịch tốt, chúng tôi đã tự tạo được cơ sở để tín chấp vay vốn khi được ngân hàng Nhà nước bảo lãnh. Việc tôi đã vay được vốn cho doanh nghiệp còn có sự bảo lãnh của Phòng công nghiệp và thương mại Việt
TBKTVN
